فحلی خاموش چیست؟ چگونه آن را تشخیص دهیم؟

با توجه به مقدار بازده تولید شیر، شرایط نگهداری و تغذیه، تخمین زده می‌شود که فحلی خاموش در بین ۱۰ الی ۴۰ درصد گاوهای شیری وجود داشته باشد.

سوددهی در تولید شیر بسیار وابسته به آبستنی مناسب است. در هر موردی که تشخیص فحلی از دست رود، ۳۰۵ روز تولید شیر را از دست می‌دهیم. اگر گاو آبستن بعد از گذشت ۶۰ روز از زایمان علائم فحلی را نشان ندهد، با یک مورد غیرنرمال رو‌به‌رو هستیم. این مورد یکی از مهم‌ترین ناهنجاری‌های دستگاه تولیدمثلی است. طولانی شدن زمان بین دو آبستنی، باعث ضرردهی‌های مالی مزرعه‌های تولید شیر می‌شود.

فحلی خاموش چیست؟

فحلی خاموش به معنی نشان ندادن شاخصه‌ها و نشانه‌های بارز فحلی است ( نشانه ‌های فحلی به صورت چرخه در کنار تغییرات هورمونی در گاو رخ می‌دهد.)

در طی یک چرخه سالم فحلی، گاوها نشانه‌هایی نظیر سروصدا کردن زیاد، پریدن روی گاوهای دیگر، بو کردن آن‌ها ،ریزش ترشحات و متورم و قرمزشدن واژن، خم‌کردن پشت و کاهش تغذیه و تولید شیر روزانه از خود بروز می‌دهند.

به طور معمولی زمان فحلی(استروس) در گاوها ۱۸ ساعت و در طلیسه‌ها ۱۶ ساعت است. در ۲۰ درصد از موارد، فحلی فقط ۶ ساعت دیده می‌شود. به علاوه، این علائم معمولا در شب بروز پیدا می‎‌کنند که باعث می‌شود تشخیص فحلی به صورت درست صورت نگیرد. به همین خاطر تلقیح مصنوعی هم در زمان مناسب انجام نمی‌گیرد. در گله‌های گاو شیری، به صورت معمول باید در ۸۰ درصد موارد فحلی تشخیص داده شود.

دلایلی که باعث بروز فحلی خاموش می‌شوند

ابتدا، اولین دلیلی که می‌تواند باعث بروز فحلی خاموش شود مشکل سیستماتیک در کارکنان مجموعه است. به دلیل مشاهده ناقص و کوتاه، تلقیح مصنوعی در زمان نامناسب و یا کارایی ضعیف آن‌ها است.

مشاهده کنید
نحوه تمیز کردن دستگاه شیردوشی پس از استفاده

اگرچه، در حال حاضر دانشمندان دلیل اصلی بروز فحلی خاموش را اختلالات هورمونی در نظر می‌گیرند. آزمایش‌های خون نشان می‌دهند که گاوها یا طلیسه‌هایی که در فحلی خاموش هستند نسبت به گاوهای سالمی که در دوره فحلی هستند و نشانه های فحلی را به خوبی بروز می‌دهند، سطح استرادیول پایین‌تر و سطح بالاتری از هورمون پروژسترون دارند.

اختلال در تولید این هورمون‌ها به دلیل تغذیه نامناسب گاوها در ابتدای دوره شیردهی و در وهله بالاتر، کمبود انرژی در جیره است. کمبود انرژی باعث کاهش تولید هورمون گنادولیبرین در هیپوتالاموس (قسمتی در مغز) می‌شود. کم شدن تولید این هورمون باعث کاهش تولید هورمون گنادوتروپین در هیپوفیز می‌شود. کاهش گنادوتروپین باعث کاهش رشد فولیکول های تخمدانی می‌شود. چون این فولیکول ها مسئول ترشح استروژن، هورمونی که باعث بروز علائم فحلی می‌شود هستند، هرچه‌قدر که مقدار تولید هورمون کمتر باشد، علائم فحلی کم‌تر بروز داده می‌شود.

در کنار عدم بالانس جیره غذایی، کمبود ویتامین‌ها، مینرال‌ها و استفاده زیاد از ایزوفلاون‌ها در بروز این اختلال دخیل هستند. بیشتر فحلی‌های خاموش در اواخر زمستان و اوایل بهار رخ می‌دهند. این موضوع می‌تواند به دلیل شرایط نامناسب نگهداری و تغییرات جیره باشد.

راه حل ها:

اولین و تاثیرگذارترین راه‌حل متعادل‌کردن جیره غذایی با توجه به نیاز‌های گاو است. که نیاز به مدیریت خوراک دارد. راه‌حل دوم بررسی جداگانه چرخه فحلی هر گاو و استفاده از تقویم فحلی برای شناسایی روزهای مهم این چرخه در هرگاو است.

راه‌حل سوم استفاده از سیستم‌های هوشمند تشخیص فحلی است. این سیستم‌ها حتی فحلی‌های خاموش را هم تشخیص می‌دهند. استفاده از تمام این راه‌حل‌ها به ما تضمین ۹۸ درصدی برای تشخیص فحلی را می‌دهند. همزمان در کنار این موارد، آنالیز تغییرات در فعالیت‌های گاو و تغییر مقدار غذای مصرفی می‌تواند به ما در تشخیص فحلی کمک‌کننده باشد.

مشاهده کنید
5 مرحله در بهبود کیفیت شیردوشی

عوامل ایجادکننده این عارضه به صورت خلاصه:

  • اختلالات هورمونی
  • تغذیه نامتعارف گاوها در ابتدای دوره شیردهی
  • کمبود انرژی جیره
  • کمبود ویتامین‌ها، مینرال‌ها و شرایط نگهداری بد و تغییرات فصلی جیره