همانطور که در این مقاله در مورد دستگاه بزدوش ذکر کردیم نمی توان با دستگاه شیردوش گاو، شیر گوسفند و یا بز را نیز دوشید. زیرا این دستگاه ها در بعضی تجهیزات تفاوت های اساسی با یکدیگر دارند. برای مثال سایز سرپستان گاو، گوسفند و بز کاملا متفاوت است و هر کدام می بایست با لاینر مخصوص همان دام دوشیده شوند.
در نتیجه از بزدوش می توان برای دوشیدن شیر بزهای کوچک یا بزهای بزرگ با پستان کوچکتر استفاده کرد. بزدوش ها باید از نظر سایز مناسب برای بزها و مکش کافی برای جریان یافتن شیر آزمایش شوند.
بزها می توانند موجودات لجباز و حرف گوش نکنی باشند و در نتیجه دوشیدن شیر آنها می تواند به کاری طاقت فرسا تبدیل شود. در نتیجه برخی از افراد مبتکر ایده استفاده از پمپ پستان را امتحان کرده اند تا فرآیند شیردوشی را آسان تر و سریع تر کنند.
نکته‌هایی در مورد دوشش شیر بز:
اولین چیزی که باید در نظر بگیرید تعداد بچه‌هایی است که بز مادر باید غذا بدهد. اگر بچه‌هایی دارد که برای تغذیه به مادرشان احتیاج دارند، باید شب‌ها شیر او را بدوشید تا بتواند قبل از روز بعد دوباره شیر کافی برای بچه‌هایش تولید کند. برای انجام این کار، او را شب از فرزندانش جدا کنید. دقت داشته باشید که بچه‌ها نیز باید به آب، یونجه و غلات کافی دسترسی داشته باشند.
شما نباید شیردوشی را بلافاصله پس از زایمان شروع کنید. به بچه هایش اجازه دهید هشت هفته قبل از از شیر گرفتن از شیر مادر خود تغذیه کنند تا مراقبت مناسب از آنها صورت بگیرد. اگر قصد دارید بچه ها را با شیر خشک بزرگ کنید، حداقل یک هفته قبل از شیردوشی و جدا کردن بچه ها از مادرشان صبر کنید.
قبل از دوشش شیر بز، پستان او را با آب گرم بشویید (معمولاً ۱۱۰ درجه فارنهایت یا ۴۳ درجه سانتی گراد). سپس سرپستان یا تیت‌های بز را با یک محلول پاک کننده و ضدعفونی کننده مخصوص حیوانات شیرده تمیز کنید. وقتی مطمئن شدید که تیت‌های او به اندازه کافی تمیز هستند، آن ها را با آب گرم بشویید و سپس شروع به دوشیدن شیر او کنید. بعد از خشک کردن پستان، عملیات شیردوشی باید در کمتر از ۶۰ ثانیه را آغاز شود.
بز شما باید روی یک سکوی بلندتر (پایه) بایستد تا درد و استرس ناشی از خم شدن را در حین شیردوشی کاهش دهد.
در این مرحله قسمت بالایی پستان‌های او را بگیرید، به آرامی این ناحیه را به سمت پایین (به سمت انتهای سرپستانک‌های او) فشار دهید. این کار را برای ۲۰ الی ۳۰ دقیقه یا تا زمانی که پستان او خالی شود ادامه دهید.
نحوه دوشش شیر بز با استفاده از دستگاه بزدوش:
اگر بز دارید، می توانید با دنبال کردن مراحل زیر با استفاده از بزدوش شیر بز خود را بدوشید. این روش برای تمام دستگاه‌های دوشش شیر بز و گاو کار می کند.
اگر بز شما فقط یک بچه دارد یا بچه ها را با شیر خشک بزرگ می کنید، می توانید دو بار در روز و با فاصله ۱۲ ساعت شیر بز را بدوشید.
-
لاینر مناسب سایز سینه بز را پیدا و انتخاب کنید.
بیشتر دستگاه‌های شیردوش همراه با طیف وسیعی از اندازه‌ها و سایز کاپ‌های مختلف برای قرار گرفتن پستان‌ها و تیت‌ها به بازار عرضه می‌شوند. پیدا کردن لاینر متناسب با پستان بز ممکن است به کمی آزمون و خطا نیاز داشته باشد. استفاده از شیردوش دام دیگر سبب میشود لاینر به خوبی سرپستان ها را در بر نگیرد و فرایند دوشش ناقص انجام شود. و یا به علت بزرگ تر بودن سرپستان نسبت به قطر داخلی لاینر، فشار زیادی به تیت ها وارد گردد. و صدمات جدی به سیستم پستانی وارد شود.
-
تنظیمات مختلف را امتحان کنید.
اکثر شیردوش‌های مدرن دارای تنظیمات مختلفی هستند. به عنوان مثال یکی از این تنظیمات، شبیه‌سازی مکیدن اولیه نوزاد از شیر بز مادر است که پستان را برای شروع دوشش آماده می‌کنند. تنظیمات بسیار زیادی وجود دارد که با توجه به نیاز بز خود، می‌توانید آنها را انتخاب کنید.
-
قدرت مکش مناسب بز خود را انتخاب کنید.
شیردوش‌ها با قدرت مکش‌های مختلف برای استخراج شیر از سینه عرضه می شوند. شما باید مکش‌های مختلف را امتحان کنید تا موثرترین و بهترین مکش را انتخاب کنید. به خاطر داشته باشید که یک سطح مکش ممکن است برای یک بز موثر باشد، اما برای دیگری موثر نباشد. برای هر بزی که می دوشید باید میزان قدرت مکش متناسب با آن بز را پیدا کنید.
-
مکش را تغییر دهید.
بزها نمیتوانند مکش مداوم روی پستان‌های خود را تحمل کنند زیرا باعث سفید شدن یا آسیب دیدن تیت‌های آنها میشود. بنابراین مطمئن شوید که تنظیمات شیردوش را کمی تغییر دهید تا هر از چندگاهی، مدت زمان کوتاهی به بز استراحت دهد. خوشبختانه، بیشتر شیردوش‌های جدید این کار را به‌طور خودکار انجام می‌دهند.
-
به اندازه کافی بیدون (سطل شیر) داشته باشید.
بز بیشتر از انسان شیر تولید می‌کند، بنابراین باید سطل یا بیدون‌های بزرگ‌تری پیدا کنید که بتوانند به شیردوش متصل شوند (یا سطل‌های کوچک زیادی داشته باشید و مرتب آنهارا تعویض کنید). اگر سطل بیش از حد پر شود، ممکن است محتویات آن داخل پمپ برود و به پمپ آسیب برساند.
-
روند را زیر نظر داشته باشید.
در حالی که تنظیمات مختلف را امتحان می‌کنید و تنظیمات مناسب دوشش شیر بز را پیدا می‌کنید، بز را زیر نظر داشته باشید تا متوجه حالات او بشوید، اگر احساس کردید راحت نیست، تنظیمات دستگاه شیردوش را تغییر دهید.
-
ممکن است لازم باشد شیردوشی را با دست شروع کرده و به پایان برسانید.
با اینکه شیردوش می‌تواند به فرآیند شیردوشی کمک کند، اما همچنان ممکن است لازم باشد شیر برخی از بزها را با دست بدوشید. این موضوع به عوامل زیادی از جمله دستگاه شیردوش، نژاد بز و غیره بستگی دارد.
دستگاه شیردوش و لوازم جانبی:
-
مخزن دستگاه:
یکی از مهم ترین و اصلی ترین تجهیزات در ساختمان دستگاه های شیردوش، مخزن شیر دستگاه می‌باشد، که از آن به منظور نگهداری و مراقبت از شیر استخراجی از دام استفاده میشود. شیردوش ها به دلیل طراحی در ظرفیت های مختلف،دارای مخزن‌هایی با گنجایش مختلف می‌باشند.
-
موتور پمپ:
یکی دیگر از اصلی ترین و کلیدی ترین تجهیزات دستگاه‌های شیردوشی موتورپمپ می‌باشد که وظیفه دارد با تغذیه از انرژی الکتریکی، نیروی مورد نیاز برای کارکرد پولساتور و همچنین دیگر تجهیزات داخلی دستگاه را تامین کند.
-
خرچنگی:
خرچنگی یکی از دیگر قسمت‌های مهم و تاثیرگذار در دستگاه‌های شیردوش می‌باشد، که بر روی آن تجهیزات مهمی چون پولساتور و لاینر دستگاه قرار می‌گیرد.
شیر پس از دوشش به داخل خرچنگی ریخته می شود و سپس با استفاده از شیلنگ‌هایی که به آنها وصل هستند، وارد مخزن اصلی می‌شوند. دستگاه‌های شیردوش به دلیل ظرفیت‌های مختلفی که دارند، تعداد خرچنگی‌های مختلفی نیز دارند که تعداد آنها از یک تا چهار متغییر می‌باشد. شرکت هیمورا در ساخت این خرچنگی ها از بهترین و مرغوب ترین متریال ها استفاده کرده تا در صورت تماس با شیر موجب کاهش کیفیت آن نشوند.
-
پولساتور:
پولساتور که نام دیگر نبض ساز نیز است، یکی از بخش‌های اصلی این شیردوش‌ها می‌باشد. وظیفه‌ی پولساتور ایجاد فشارهای مکرر و پی در پی مانند ضربان قلب است که باعث استخراج شیر و انجام فرایند شیردوشی توسط لاینرها میی‌شود.
در کل پولساتور در دستگاه شیردوشی باعث کاهش صدمه و آسیب به پستان دام در زمان فرایند شیردوشی میشود. نیروی مورد نیاز برای کارکرد این بخش از سیستم توسط موتور پمپ تامین میشود.
-
شیلنگ انتقال شیر:
از این شیلنگ به منظور انتقال شیر از خرچنگی‌ها به درون مخزن دستگاه استفاده میشود. این شیلنگ‌ها نیز نقش بسیار مهمی در کیفیت شیر دارند. بسیار بادوام اند و به راحتی شسته و ضدعفونی می‌شوند.
-
لاینر:
یکی از اصلی ترین و مهم ترین تجهیزات در ساختمان دستگاه‌های شیردوش سیار، لاینرها می‌باشند. همچنین تنها قطعه‌ای است که در تماسِ مستقیم با دام می باشد. لاینرها دقیقا بر روی پستان دام قرار می‌گیرند. ساختار لاینرها جهت جلوگیری از وارد شدن آسیب و یا صدمه به پستان دام، بسیار نرم است.
باید در ساخت لاینرها از بهترین و استاندارد و بهداشتی‌ترین متریال‌ها استفاده شود. برای مطالعه بیشتر اینجا کلیک کنید.
-
شیلنگ جفتی هوا:
یکی دیگر از اجزای شیردوش سیار شیلنگ جفتی هوا می باشد. محل قرارگیری آن در بین خرچنگی و پولساتور است. وظیفه‌ی این شیلنگ انتقال خلاء از دو خروجی پولساتور به دو ورودی خرچنگی می‌باشد.
اگر آنقدر که باید شیر دوشیده نشود، چه اتفاقی میافتد؟
اگر غده شیری بز پر شود و شیردوشی نیز صورت نگیرد، او احساس ناراحتی خواهد کرد و شروع به احساس درد می کند. بزها بر اساس نیاز شیر تولید می کنند و این شیر یا باید دوشیده شود یا باید به نوزادشان داده شود تا شیر از غده‌هایی شیری خارج شود.
پس باید مرتباً شیر بزهای خود را بدوشید یا اجازه دهید بچه‌هایش از شیرش تغذیه کنند تا از این اتفاق جلوگیری کنید و باعث درد در او نشوید.