نگران کوکسیدیوز در پرندگان هستید؟ بهتر است بدانید تنها نیستید. این بیماری یکی از مواردی است که بیشتر مرغداران را همیشه نگران می‌کند.
به طور خلاصه اگر پرندگان شما علائمی مانند مدفوع خونی دارد و یا به خوبی رشد نمی کنند، ممکن است به احتمال زیاد بیشتر تحت تأثیر بیماری کوکسیدیوز قرار بگیرند.
مشابه سایر انواع انگل های خارجی، مانند شپش و کنه، این بیماری روده ای نیز در جوجه ها شایع است. اما می تواند برای کل گله ویرانگر باشد، به خصوص در جوجه های کوچکی که هنوز بدنشان ایمنی موثری در برابر بسیاری از گونه های کوکسیدیا ندارند. اما خبر خوب این است که این بیماری درمان دارد و درمان آن در دسترس است.
کوکسیدیوز در پرندگان چیست؟
کوکسیدیوز یک بیماری است که توسط تک یاخته های روده ای ایجاد می شود که نوعی انگل روده ای است. وقتی وارد روده می شود، اسیدهای معده پوشش سخت اطراف انگل را می شکنند و اساساً آن را فعال می کنند.
سپس اووسیست های کوکسیدیایی (Coccidia oocysts) به پوشش روده کوچک حمله می کنند. که می توانند باعث خونریزی شوند و از جذب مناسب مواد مغذی توسط روده در طیور جلوگیری کنند. سپس کوکسیدیا می تواند در مدفوع جوجه شما پخش شود و بر دیگر جوجه های دیگر گله شما نیز تأثیر بگذارد و آنها را نیز مبتلا کند.
کوکسیدیوز بیشتر جوجه هایی را که از استرس یا شرایط دیگری مانند کم خونی رنج می برند، را تحت تاثیر قرار می دهد.
خوشبختانه، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای محافظت و پیشگیری در برابر این بیماری در مرغداری خود انجام دهید که فرقی بین جوجه های گوشتی و جوجه های تخمگذار ندارد.
علائم و نشانه های کوکسیدیوز:
کوکسیدیوز روده می تواند به سرعت یک جوجه یا گله مرغ را درگیر کند، زیرا دوره کمون آن فقط چند روز است.
بسته به مرغ و سطح عفونت، و همچنین انواع کوکسیدیاهایی که پرندگان شما را آلوده کرده اند، علائم کوکسیدیوز می تواند طی چند روز ظاهر شود یا به طور ناگهانی رخ دهد. حتی مواردی حاد و عجیب نیز وجود دارد که مرغ یک روز کاملا طبیعی و سالم به نظر می رسد و روز بعد مرده است.
شایع‌ترین علائم کوکسیدیوز روده وجود خون در مدفوع مرغ است. اما دقت داشته باشید که نباید این را با مدفوع مرغ که می‌تواند رنگ مایل به قرمز باشد، اشتباه بگیرید. اگر مطمئن نیستید و شک دارید، دامپزشک شما می‌تواند مدفوع را بررسی کند و یک آزمایش تشخیصی به نام تست مدفوع (fecal floatation) انجام دهد که می‌تواند اووسیست‌های کوکسیدیایی را شناسایی کند.
سایر علائم و نشانه های بالینی کوکسیدیا شامل موارد زیر می شوند:
- پرهای ژولیده و نامرتب
- کاهش وزن
- اسهال
- وجود خون در مدفوع
- از دست دادن اشتها
- بی حالی و ظاهر کسل
- تاج یا پوست رنگ پریده
این علائم می تواند همگی همزمان باهم رخ دهند.
چه مدت طول می کشد تا بیماری کوکسیدیوز بهبود یابد؟
کوکسیدیا یک چرخه زندگی نسبتا طولانی دارد و می تواند آسیب جدی به پوشش روده و سلامت کلی پرندگان و جوجه های شما وارد کند. بهبودی کامل جوجه های شما حتی با تجویز دارو و مکمل ها ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد.
به طور متوسط، اکثر مرغداران اظهار می کنند که درمان کوکسیدیوز برای یک پرنده آلوده ممکن است حداقل ده تا چهارده روز طول بکشد. پس از آن ممکن است چند هفته طول بکشد تا رنگ پریدگی، افسردگی و سایر علائم بالینی بیماری بهبود یابد.
آیا کوکسیدیا می تواند خود به خود و بدون درمان خاصی از بین برود؟
ممکن است از خود بپرسید که آیا با مدیریت مناسب بهداشت گله میتوان از شیوع بیشتر کوکسیدیوز جلوگیری کرد تا خود به خود از بین برود. در حالی که مطمئناً می توانید با راهکار هایی مانند تمیز نگه داشتن قفس ها و تهیه مواد بستر تازه از شیوع آن جلوگیری کنید، اما معمولاً برای رهایی کامل گله از این بیماری به داروهای ضد کوکسیدیال نیاز دارید.
آیا کوکسیدیوز می تواند جوجه ها را یکشد؟
جالب اینجاست که برخی از جوجه ها نسبت به گونه های خاصی از کوکسیدیا مصونیت طبیعی دارند. این موضوع اغلب می تواند به ایمن نگه داشتن آنها کمک کند. البته می تواند از بروز علائم جدی تر شیوع یا گسترش این بیماری نیز جلوگیری کند.
با این حال، سطوح خطرناک کوکسیدیا می تواند منجر به مرگ شود، همانطور که شیوع کنترل نشده و درمان نکردن نیز می تواند منجر به مرگ شود. حتی شیوع سطوح جزئی این بیماری می تواند سرعت رشد پرندگان شما را کاهش دهد. بنابراین تمام تلاش خود را برای پیشگیری و درمان این بیماری به محض بروز آن انجام دهید.
آیا تخم مرغ جوجه هایی که به این بیماری مبتلا بوده اند را می توان خورد؟
وقتی صحبت از خوردن تخم مرغ های آلوده به کوکسیدیوز می شود، توجه به این نکته مهم است که خوردن تخم مرغ های کوکسیدیوز برای انسان کاملاً بی خطر است. اما نه لزوماً تخم مرغ جوجه هایی که تحت درمان با داروهای ضد کوکسیدیوز قرار گرفته اند.
درمان کوکسیدیوز به چه صورت است؟
با توجه به تأثیرگذاری زیاد این بیماری بر روی پرندگان روش های مختلفی برای کنترل آن وجود دارد. اولین کار برای پیشگیری، امنیت زیستی کامل همراه با استفاده از داروهای پیشگیری است. هنگامی که جوجه ها را می خرید، بررسی کنید که آیا آنها در برابر کوکسیدیوز واکسینه شده اند.
استفاده از داروهایی مانند آمپرولیوم، نیکاربازین، دیکلازوریل و تولتازوریل که همه آنها سال هاست برای کنترل این بیماری خطرناک استفاده می شوند. داروهایی مانند آمپرولیوم را می توان برای درمان یا پیشگیری از عفونت های کوکسیدیوز گسترده در گله شما تجویز کرد، اما استفاده بیش از حد یا مزمن از داروها می تواند منجر به کوکسیدی های مقاوم شود که با دارو قابل درمان نیستند.
یکی دیگر از راه های کنترل این بیماری ایزوله کردن مزرعه توسط مزرعه داران است که این روش توانسته در مناطق مختلف دنیا تأثیر مثبت داشته باشد.
برای خواندن دیگر مقالات به مجله سایت ماکی کالا مراجعه کنید.
