کلسیم برای مرغ‌های تخم‌گذار حیاتی است. در حالی که در اکثر حیوانات میزان این عنصر در جیره به مقدار ۱% است، البته میزان آن در جیره طیور باید مقدار بیشتری داشته باشد. در واقع، جیره طیور باید به میزان ۳-۴ درصد کلسیم داشته باشد. چرا که پوسته تخم مرغ به میزان دو گرم از آن نیاز دارد. یا به مقدار ۵.۵ گرم به صورت کلسیم‌کربنات.
۵ مشکل ناشی از کمبود کلسیم در مرغ‌های تخم‌گذار
مرغ‌های تخم‌گذار به میزان زیادی به کلسیم احتیاج دارند. به خصوص زمان اوج تولید تخم که خروجی این عنصر به میزان حداکثر می‌رسد. هیپوکلسمی زمانی اتفاق می‌افتد که میزان کلسیم خون به میزان خطرناکی پایین باشد. این عارضه یک مشکل بارز در مرغ‌ها است. به خصوص نژادهایی که برای افزایش شاخصه تولید تخم اضلاح شده‌اند. برای ایجاد پوسته تخم نیاز است که این عنصر از بدن خود مادر بیرون آورده شود.
نشانه‌های کلینیکی کمبود کلسیم در مرغ‌ها به صورت زیر است:
کاهش تولید تخم
طیور علاوه بر اینکه برای ایجاد پوسته اطراف تخم به این عنصر احتیاج دارند، برای ایجاد انقباضاتی که به خروج تخم کمک می‌کنند نیز به آن احتیاج دارند.
نازک شدن پوسته تخم و شکسته شدن تخم
کیفیت پوسته‌ای که مرغ‌ها تولید می‌کنند به میزان کلسیم دریافتی بستگی دارد. پوسته نازک یا بی‌کیفیت می‌تواند منجر به شکسته شدن و کاهش تولید تخم شود.
مشکلات استخوانی
کمبود در میزان کلسیم یا فسفر باعث می‌شود که میزان نرمال کلسیفیکاسیون در استخوان‌ها کاهش پیدا کند. کاهش این موارد باعث ایجاد بیماری ریکتز در جوجه‌های در حال رشد می‌شود. کمبود کلسیم در مرغ‌های تخم‌گذار باعث کاهش کیفیت تخم و ایجاد استئوپروزیس می‌شود.
این تخلیه ساختار استخوانی باعث ایجاد بیماری شایعی می‌شود. این بیماری شایع به عنوان خستگی مرغان در قفس شناخته می‌شود.
کلسیم از استخوان خارج می‌شود تا کمبود آن در خون جبران شود. زمانی که این اتفاق می‌افتد قشر استخوان نازک شده و نمی‌تواند وزن مرغ را تحمل کند. در نتیج باعث زمین‌گیری مرغ می‌شود.
بیماری ریکتز با کمبود این عنصر در ارتباط است. این کمبود معمولا با کمبود ویتامین دی همراه است. استئوپروزیس هنگامی رخ می‌دهد که این عنصر برای رفع نیازهای دیگر از استخوان خارج می‌شود. این موضوع باعث ایجاد استخوان‌های شکننده و متخلخل می‌شود. بعضی از مرغ‌ها در دوره تخم‌گذاری مقدار زیادی از این عنصر را از اسکلت خود خارج می‌کنند. درنتیجه استخوان آن‌ها ضعیف می‌شود و مرغ‌ها نمی‌توانند روی پای خود بایستند و به صورت فلج دیده می‌شوند. استخوان جناغ سینه و دنده‌ها معمولا بدشکل می‌شوند و تمام استخوان‌ها به راحتی شکسته می‌شوند.
استخوان‌های ضعیف و ترک‌های استخوانی
استخوان‌ها یک منبع موقت برای ذخیره کلسیم هستند. این منبع می‌تواند تا مقدار ۲۰۰۰ میلی‌گرم از این ماده را تامین کند. مقدار بیش از آن یکنواختی ساختاری استخوان‌ها را مختل می‌کند. در نتیجه باعث مشکلات در پا می‌شود. مغز استخوان یک منبع ناپایدار برای استخراج این عنصر به منظور تولید پوسته تخم است.
کمبود کلسیم خون
در پولت‌های در حال رشد کمبود کلسیم باعث افزایش فعالیت عمومی و نوک زدن می‌شود. افزایش نوک زدن یک مشکل بارز در مجموعه است. هم باعث مشکلات مربوط به سلامت و هم مشکلات اقتصادی می‌شود. البته باید توجه داشت که پولت‌ها در زمان رشد به میزان کمتری احتیاج دارند. البته هنوز به میزان کافی از این عناصر احتیاج دارد.
راه‌حل
افزودن میزان مناسب از کلسیم به جیره باعث کاهش تخم‌های شکسته و مشکلات استخوانی می‌شود. رفع این مشکلات باعث افزایش نرخ عملکرد و افزایش کیفیت تخم می‌شود. این عنصر به صورت مکمل به جیره اضافه می‌شود. همچنین صدف‌های دریایی یک منبع طبیعی برای کلسیم هستند.
چه میزان کلسیم مورد احتیاج است؟
برای تولید تخم‌های سالم و با کیفیت یک مرغ باید به مبزان ۴ تا ۵ گرم کلسیم در روز دریافت کند. میزان مورد نیاز از این عنصر به دوره رشد بستگی دارد و به صورت زیر است:
| دوره | شروع | رشد | دوره قبل تخم‌گذاری | دوره تخم‌گذاری | میانگین |
| سن (هفته) | ۱-۴ | ۵-۱۰ | ۱۱-۱۵ | ۱۶-۱۸ | |
| کلسیم | ۰.۹۷۰% | ۰.۹۵% | ۰.۸۶۰% | ۲.۲۰۰% | ۴.۵۰۸% |