بیماری جدیدی که می تواند باعث مرگ زنبور ملکه بشود.

دانشمندان به تازگی دریافته اند که زنبور عسل نر میتواند ناقل ویروسی باشد که ممکن است ملکه را نیز مبتلا کند و باعث تغییر شکل بال ملکه شود. در بعضی موارد ملکه می میرد. اگر ملکه بمیرد، کلنی هم از بین می رود.

این بیماری به چه علت انتقال می یابد؟

هنگامی که یک ملکه با شرکای مختلف لقاح داشته باشد، می تواند خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی را افزایش دهد. همچنین می تواند منجر به فروپاشی کلنی او شود.

دانشمندان دانشگاه آرهوس (Aarhus) با محققان آمریکایی و آلمانی خود همکاری کرده اند و دریافته اند که رفتار ملکه زنبور ها در هنگام جفت گیری می تواند خطر از بین رفتن کل کلنی را افزایش دهد. این بدان معناست که گاهی یک بیماری مقاربتی می تواند به سندرم اختلال فروپاشی کلنی (syndrome Colony Collapse Disorder) منجر شود.

برای اینکه بفهمید چگونه و چرا این اتفاق رخ می دهد، باید چند نکته در مورد رفتار جفت گیری زنبور ها بدانید.

جفت گیری زنبور ها به چه صورت است؟

هنگامی که ملکه کلنی زنبور عسل تصمیم به جفت گیری می کند، مقدار فاصله معینی از کندو دور می شود و فاصله می گیرد. برخلاف درون کندو که همواره زنبور ها در اطراف ملکه می چرخند، این بار زنبور ملکه بدون همراه از کندو خارج می شود. زنبوران نر که تعداد آن ها گاهی به هزاران زنبور نیز می رسد، با رایحه ای که زنبور ملکه از خود متصاعد می کند و به آن فرومون نیز می گویند، او را شناخته و به سمتش می روند.

این یعنی لقاح در هنگام پرواز انجام می شود. در واقع این نوعی تست زنبوران نر است. زنبور ملکه به سمت بالا پرواز می کند و به ارتفاع ۶ متری از سطح می رسد. زنبوران نری که بتوانند به این ارتفاع برسند، توانایی اولیه برای برقراری ارتباط با زنبور ملکه را دارند.

از بین تمامی زنبوران نر، تعداد محدودی از آنها شانس لقاح با زنبور ملکه را دارند. به طور معمول حدود ۱۲ زنبور نر با ملکه ارتباط برقرار می کنند که در برخی شرایط دیده شده تعداد این زنبوران به بیشتر از ۳۰ زنبور هم می رسد. این زنبور ها اندکی پس از جفت گیری می میرند!

بعد از انتقال اسپرم به ملکه ، زنبورهای نر به دلیل انزال انفجاری که موجب جدا شدن آلت تناسلی از بدنشان میشود سقوط کرده و در نهایت می میرند.

جفت گیری با زنبور های ناقل این بیماری

اکنون دانشمندان دریافته اند که این زنبور عسل نر نه تنها اسپرم بلکه بخشی از آلت تناسلی خود را نیز درون ملکه باقی می گذارد.  زنبور عسل نر همچنین میتواند ناقل ویروسی باشد که ممکن است ملکه را با ویروس بال تغییر شکل یافته آلوده کند. از آنجایی که ملکه در طی جفت گیری با چندین شریک جفت گیری می کند، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.

تمام ملکه های استفاده شده در مطالعه از کلنی های زنبور عسل عاری از این ویروس بودند. زنبور های نر نیز گروهی از آنها ناقل این بیماری ویروس بال تغییر شکل یافته بودند، در حالیکه گروه دیگر از آنها آلوده به این بیماری نبودند.

تیم تحقیقاتی متشکل از دانشمندان مؤسسه تحقیقات زنبور عسل آلمان LLH Bieneninstitut، دانشگاه کارولینای شمالی و دانشگاه آرهوس، ملکه زنبور ها را پس از جفت گیری ملکه ها در حال بازگشت به کندو گرفتند. اگر ملکه قسمتی از آلت تناسلی زنبور عسل نر (اندوفالوس) را با خود به همراه داشت، اندوفالوس را خارج می کردند و این اندوفالوس از نظر ناقل بودن به این ویروس بال تغییر شکل یافته بررسی می‌شد.

نتایج تحقیقات: 

هدف دانشمندان با این تحقیقات پاسخ به این سه سوال اساسی زیر بود:

۱. آیا زنبور عسل های نر ناقل و مبتلا به ویروس بال تغییر شکل یافته می توانند به طور طبیعی با ملکه ها جفت گیری کنند؟

۲. آیا ویروس بال تغییر شکل یافته می تواند از طریق جفت گیری طبیعی منتقل شود؟

۳. آیا پس از جفت گیری می توان ذرات ویروس را در سراسر بدن ملکه ها پیدا کرد؟

نتایج تحقیقات نشان داد که ملکه هایی که با زنبور عسل های نر آلوده به این ویروس بال تغییر شکل یافته جفت شده بودند نیز اغلب به این بیماری مبتلا می شدند. ویروس هم در اندام های جنسی و هم در سایر قسمت های بدن ملکه ها یافت شد.

در آخر دانشمند ارشد دانشگاه آرهوس، پر کرایگر می گوید:” بخش قابل توجهی از کلنی های شکست خورده زنبور عسل به دلیل شکست ملکه است. این می تواند از دست دادن مکرر ملکه ها را توضیح دهد، زیرا ویروس بال تغییر شکل یافته می تواند طول عمر زنبور ها را کوتاه کند. هنگامی که ملکه می میرد، مشکل جدی ای بوجود می آید و اغلب به این معنی است که کل کلنی از بین می رود.”

برای خواندن دیگر مقالات به مجله سایت ماکی کالا مراجعه کنید.