علل گیر کردن تخم مرغ در بدن مرغ

علل احتباس تخم مرغ هنگام تخم گذاری مرغ

گاهی پیش آمده است که متولیان و صاحبان مرغداریها از گیر کردن تخم مرغ در مجرای خروجی روده بزرگ هنگام تخم گذاری شکایت می کنند و به دنبال چاره هستند. باید دانست این مسأله یک وضعیت اضطراری محسوب می شود که در صورت عدم توانایی در حل مشکل ممکن است منجر به مرگ مرغ تخمگذار شود.

نشانه های بالینی

علائم و نشانه های بارز این بیماری به شرح زیر است:

مرغ ضعیف می شود، هیچ علاقه ای به جابه جایی یا غذا خوردن ندارد، میزان تنفس یا نفس نفس زدن مرغ زیاد می شود، مقداری از تخم مرغ از شکم مرغ خارج می شود، به دلیل فشاری که تخم مرغ روی اعصاب لگن می آورد پاها ظاهرا دراز به نظر میرسد. تخمک در شکم مرغ قابل لمس است و در ناحیه کلواک متورم است.

گاهی نیز به نظر می رسد مدفوع به دلیل آرامش کلوکال مرتبط با تخمگذاری مانند اسهال به نظر رسد. با این حال، در برخی از نژادهای کوچک مرغ به دلیل تداخل تخم در مدفوع، یبوست داشته باشند. در صورت عبور تخمک، همه این علائم بالینی قابل برگشت هستند.

مراحل تشکیل تخم مرغ و نقش رژیم غذایی

برای اینکه مرغ بتواند تخم بگذارد در سیستم گوارش پرنده یک سری فعل و انفعالات صورت می پذیرد. تخمگذاری از نظر متابولیکی طاقت فرسا است و از این رو مرغ برای انجام این عمل سخت نیاز به مصرف پروتئین و کلسیم دارد. کمبود این مواد مغذی مخصوصا کلسیم می تواند مرغ تخمگذار را مستعد اتصال تخمک کند. علاوه بر رژیم غذایی نامناسب، اتصال تخم مرغ در مرغهایی که اولین بار لایه تخم مرغ هستند یا مرغهایی که لایه های پربار هستند نیز رایج است.

گرچه اتصال تخم مرغ به عنوان یک مشکل رایج در نظر گرفته نمی شود، اما تصور می شود که این مساله شایع و شدیدترین مورد در بین مرغهایی با نژاد کوچک هستند.

از توصیه های مهم به صاحبان مرغ، دادن رژیم مناسب است. بنابراین تغذیه متعادل و مناسب بهترین رژیم غذایی به مرغ است، مانند غذای اولیه و رژیم تخمگذاری.  این به پرندگان کمک می کند تا سلامتی خود را حفظ و خطر گیر کردن تخم مرغ را به حداقل برساند.

باید در نظر داشت که مرغها قادر به ساختن اسیدهای آمینه متیونین و لیزین (از عناصر سازنده پروتئین ها) نیستند. به این معنی که داشتن رژیم غذایی با مقادیر مناسب آمینوها ضروری است. اسیدها برای سلامتی و تولید مناسب تخم مرغ مهم هستند. پس رژیم غذایی نامناسب می تواند منجر به بیماری شود که می تواند به مشکلات رفاهی و کمبود تولید مثل، منجر شود. پس بهتر است صاحبان صنعت طیور مراقب پرندگان خود باشند.

اقدامات لازم برای پیشگیری یا درمان این بیماری

در صورت مشاهده این بیماری می بایست شکم مرغ را به آرامی لمس کرد تا ببینید آیا تخمک احساس می کنید یا خیر.

گاهی ممکن است تخم مرغ در شکم مرغ شکسته و مرغ در اثر عفونت های ناشی از آن، از بین برود.

گاهی نیز تخم مرغ ضعیف باشد و با دست قابل لمس نباشد اما ناحیه شکم همچنان متورم و نرم باشد.

و گاهی هم بخاطر سایر مشکلات احتمالی باشد، بطور مثال توده یا عفونت شکمی می تواند از ترک خوردن تخمک در شکم ناشی شود. یکی از راههای تأئید تشخیص از طریق رادیوگرافی است.

در صورت اینکه پرنده را به دامپزشک نشان دهیم، می تواند موارد فوق را به راحتی متمایز کنند و مراقبت های حمایتی مانند مایعات داخل وریدی، کلسیم اضافی، ویتامین ها، آنتی بیوتیک ها و هورمون اکسی توسین را برای ارتقاء و عبور تخمک ارائه دهند.

در صورت لزوم، دامپزشکان همچنین می توانند یک سرنگ را به تخم مرغ و به دنبال آن استنشاق محتوای تخم مرغ و تزریق دقیق و تخریب تخم مرغ را امتحان کنند، که این مسأله بسیار خطرناک است.

باید در نظر داشت که این اتفاق بسیار مهم است، چرا که ممکن است مرغی که یک بار این اتفاق برایش پیش آمده، بار دیگر نیز دچار این شرایط شود. بنابراین دانستن درمان این بیماری از نکات مهم است.

درمان این بیماری توسط صاحبان مرغداری

یکی از بهترین درمان این بیماری گرم نگه داشتن جای مرغ است. یعنی جایی که مرغ قرار دارد می بایست بین ۳۲ تا ۳۷ درجه سانتی گراد باشد. و یا بعد از تشخیص دامپزشک می بایست قسمت کلوآکا مرغ را چرب کرد. همچنین میتوان محل نگهداری مرغ را گرم و مرطوب نگه داشت . در نهایت می توان مرغ را به مدت ۱۰  الی ۱۵ دقیقه در آب گرم نشاند. برای درک دقیقتر راههای درمان خانگی  ویدئو های زیادی در اینترنت وجود دارد که میتوانید با جستجو کلمه Egg Binding یا Egg Bound در گوگل آنها را پیدا کنید.

در صورتی که مرغ اشتها نداشته باشد می بایست به آنها محلول آب قند خوراکی خورانده شود. علاوه بر این، می توانید کلسیم مکمل را به همراه ویتامین های A, D3 ارائه دهید.

البته گاهی نیز ممکن است تشخیص اشتباه باشد و شما با یک مسأله متفاوت روبرو شوید.

اگر در درمان این بیماری تأخیر انجام شود و تخم مرغ برداشته نشود، مرغ به احتمال زیاد در عرض ۴۸ ساعت یا کمتر می میرد. صاحبان مرغداری می بایست در نظر داشته باشند در صورتی که مرغ تغذیه مناسب دارد و این اتفاق بیوفتد، یک رویداد و اتفاق نرمال و معمول نیست. غالباً دیده شده که تشخیص نادرست و کالبدشکافی  اشتباه قسمت تولید مثل مرغ به مرگ منجر شود و بیماری به خاطر مسأله دیگری بوده باشد.

صرف نظر از مشکلات پیش آمده می بایست دو بار در روز گله خود را به پیاده روی برد و از آنها مراقبت کرد و در صورت دیدن حرکات غیرطبیعی در بین گله به دامپزشک و درمان سریع بیماری عمل کرد.