مرغ‌ های تخمگذار و روش های پرورش آنها

مرغ‌های تخمگذار چه نوع مرغ هایی هستند؟

مرغ‌ های تخمگذار تجاری معمولا تخمگذاری را از ۱۶ تا ۲۱ هفتگی شروع می‌کنند، هرچند بعد از ۲۵ هفتگی تولید به‌تدریج کاهش پیدا می‎کند. این بدین معناست که در بسیاری از کشور‌ها، تقریبا در ۷۲ هفتگی، پرندگان از لحاظ اقتصادی ناکارآمد هستند و تقریبا بعد از ۱۲ ماه تخمگذاری کشته می‌شوند، هرچند ماکیان به طور طبیعی ۶ سال یا بیشتر عمر میکنند.

شرایط محیط‎‌ زیستی معمولا به صورت اتوماتیک در سیستم‌ تخمگذاری مرغ‌ ها کنترل می‌شود. برای مثال، مدت زمان تابش نور در ابتدا افزایش می‌یابد تا آغاز تخمگذاری مرغ‌ها در ۱۶ تا ۲۰ هفتگی آغاز شود و سپس شرایطی ایجاد میکنند که همانند روز تابستان باشد تا مرغ‌ها را برانگیخته کنند که در تمام طول سال تخمگذاری کنند. به طور معمول، تولید تخم‌مرغ فقط در ماه‌های گرمتر رخ می‌دهد. برخی از نژادهای تجاری مرغ می‌توانند بیش از ۳۰۰ تخم در سال تولید کنند.

هرچند نور اضافی همیشه هم موثر نیست و ممکن است باعث بی‌حسی پرنده‌ها در برابر نور آفتاب به دلیل طولانی بودن غیر طبیعی روز شود.

روش های پرورش مرغ های تخمگذار:

• پرورش در فضای باز (free-range ) :

مرغداری آزادچر (پرورش در فضای باز)، به مرغ‌ها اجازه می‌دهد که برای مدتی از روز آزادانه پرسه بزنند، هرچند آنها معمولا شب در اتاقک‌هایی حبس می‌شوند تا از آنها در برابر شکارچیان محافظت شود.یا در صورت نامساعد بودن هوا در آنجا نگهداری شوند.

در انگلستان، Defra (وزارت محیط زیست، غذا و امور روستایی) اظهار میکند که یک مرغ آزادچر باید حداقل نیمی ازعمر خود را روزانه در هوای آزاد سپری کند. RSPCA (انجمن پیشگیری از ظلم به حیوانات) در مورد استانداردهای رفاهی برای مرغ‌ های تخمگذار و مرغ تازه تخم کرده اشاره کرده است که در فضای موجود نباید بیش از ۱۰۰۰ پرنده در هر هکتار (۱۰ متر مربع به ازای هر مرغ) وجود داشته باشد و حداقل باید ۸ متر مربع در ازای هر ۱۰۰۰ مرغ در سطح پناهگاه تامین شود.

این روش از دامپروری در بازار مرغدار‌های تخمگذار رو به افزایش است. کشاورزان شیوه‌ آزادچر در مقایسه با کشاورزانی که از قفس استفاده می‌کنند، کنترل کمتری روی تغذیه‌‌ی مرغ دارند، که می تواند منجر به تولید غیرقابل اطمینان شود، هرچند تغذیه تکمیلی مرغ‌ها این عدمِ اطمینان را کاهش می دهد. در بعضی از مزارع، استفاده از کود مرغ‌ های آزادچر می‌تواند برای محصولات، مفید واقع شود.

مزایا و معایب این روش:

از مزایای مرغداری‌های مرغ آزادچر برای مرغ های تخمگذار می توان به فرصت هایی برای رفتارهای طبیعی‌شان مانند نوک زدن، پنجه کشیدن، جستجوی غذا و فعالیت در فضای باز اشاره کرد.

هم دامداری فشرده و هم دامداری آزادچر نگرانی‌هایی در زمینه رفاه حیوانات دارد. کانیبالیسم (کانیبالیسم که با مفهوم همخواری در طیور به ویژه مرغ و بلدرچین شناخته میشود، یکی از خطرناک ترین و مشکل سازترین رفتارهایی است که در بین پرنده ها به خصوص مرغ شایع می باشد.)، نوک زدن پر و نوک زدن مخرج می‌تواند امری رایج باشد، که برخی از کشاورزان را وادار به استفاده از روش نوک‌چینی به عنوان اقدامی پیشگیرانه می‌کند. اگرچه کاهش تعداد طیور باعث ازبین رفتن این مشکلات می‌شود.

• پرورش خارج از قفس ( free-run ) :

مرغ‌ های تخم‌گذارِ خارج از قفس به جای نگهداری در قفس، آزادانه درون یک طویله محصور پرسه می‌زنند. این نوع نگهداری شامل آشیانه‌ها و نشیمن‌گاه‌ هایی است که اغلب در امتداد کفِ طویله قرار دارند می‌شود. بسیاری بر این باورند که این روش برای پرنده از هر سیستم قفس‌سازی بهتر است.

این روش معایب خود را نیز دارد. به دلیل افزایش فعالیت طیور، سطح گرد و غبار افزایش یافته و در نتیجه کیفیت هوا کاهش می‌یابد. هنگامی که کیفیت هوا کاهش پیدا کند، تولید نیز کاهش ‌می‌یابد زیرا این امر سلامت و رفاه هم طیور و هم نگهدارندگان آنها را به خطر می‌ اندازد.

نکته:

تفاوت مرغ‌های آزادچر (free-range) با مرغ‌های خارج از قفس (free-run) این است که مرغ‌های آزادچر هم در طویله می توانند آزادانه حرکت کنند هم در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی به فضای آزاد بروند. اما مرغ‌های خارج از قفس فقط در فضای محدود طویله می‌توانند فعالیت داشته باشند.

• ارگانیک :

در سیستم تخمگذاری ارگانیک، مرغ‌ها نیز از نوع آزادچر هستند. سیستم ارگانیک بر اساس محدودیت استفاده روزمره از رنگ‌های مصنوعی، داروهای خوراکی یا محلول در آب، سایر مواد افزودنی غذایی و اسیدهای آمینه مصنوعی و تراکم طیور کمتر و اندازه گروه‌های کوچکتر شناخته می‌شوند.

استانداردهای انجمن خاک که مسوؤل تصویب طیور ارگانیک در انگلستان استفاده هست، اشاره دارد حداکثر تراکم ۱۰۰۰ پرنده در یک هکتار در فضای باز و حداکثر ۲۰۰۰ مرغ در هر مرغداری است. در انگلستان، مرغ‌ های تخم‌گذار ارگانیک به طور معمول نوک‌‌شان چیده نمی‌ شود.

• یاردینگ :

اگرچه این روش پرورش مرغ ها اغلب با دامداری آزادچر اشتباه گرفته می‌شود، اما یاردینگ در واقع یک روش مجزا است که هنگام پرورش مرغداری از ترکیب یک کلبه و یک منطقه بی‌حصار در فضای باز را شامل می‌شود. وجه تمایزشان این است که در روش آزادچر یا کاملاً حصاری نیست، یا حصار آنقدر دور است که تأثیر کمی در آزادی آنها دارد.

یاردینگ یک روش معمول در مزارع کوچک در شمال شرقی آمریکا است. پرندگان هر روز از کلبه‌ یا آغل آزاد می شوند. مرغ‌ها معمولاً یا روی زمین تخمگذاری می‌کنند یا در صورت تهیه توسط کشاورز، در سبد تخمگذاری می‌ کنند.  این روش پرورش در صورت استفاده از خروس می تواند به دلیل رفتار پرخاشگرانه آن‌ها پیچیده شود.

• قفس باتری ای :

اکثر مرغ ها در بسیاری از کشورها در قفس های باتری ای نگهداری می‌شوند. اگرچه دستورالعمل شورای اتحادیه اروپا قفس باتری معمولی را از ژانویه ۲۰۱۲ در ایالت های اتحادیه اروپا ممنوع کرده است. در نتیجه کشاورزان باید به سمت قفس مبله و مجهز یا سیستم های بدون قفس بروند.

در سال ۲۰۱۶، دامپروران کانادا اعلام کردند که پرورش دهندگان تخم‌مرغ کشور، دیگر از سیستم های مرسوم مرغداری (قفس باتری) استفاده نخواهند کرد و تا سال ۲۰۳۶ هیچ قفس باتری باقی نخواهد ماند.

قفس‌های باتری ای قفس‌های کوچکی هستند که معمولاً از فلز ساخته می‌شوند و ۳ تا ۸ مرغ را در خود جای می‌دهند. دیواره‌ها غالبا از فلز جامد ساخته شده‌اند و کف آن مشبک است تا اجازه دهد مدفوع از بین برود و تخم‌ها روی کمربند نقاله جمع‌کننده تخم بیافتند. آب معمولاً از طریق سیستم آبخوری نیپل بالای سر تأمین می‌شود و غذا در قسمت جلوی قفس در فواصل منظم توسط سیستم مکانیکی تأمین می‌شود.

قفس‌های باتری در ردیف های طولانی به صورت چند طبقه مرتب شده، اغلب دارای قفس ها پشت به پشت هستند. در یک طویله، ممکن است چندین طبقه وجود داشته باشد که حاوی قفس باتری‌ای باشد، به این معنی که یک سالن ممکن است دارای دهها هزار مرغ باشد.

مزایا و معایب این روش:

از مزایای قفس‌های باتری می توان به مراقبت راحت تر از پرندگان، نیاز نداشتن به جمع آوری تخم‌مرغ ها از روی زمین (که کاری به نسبت گران است) اشاره کرد و همچنین تخم‌مرغ ها تمیزتر و در این روش به طور کلی خوراک کمتری برای تولید تخم‌مرغ به‌کار گرفته می‌شود. در این روش ممکن است تعداد مرغِ بیشتری در یک فضای سالن قرار بگیرد، انگل‌های داخلی راحت تر درمان می‌شوند و نیروی کار به طور کلی کاهش زیادی می‌یابد.

در مزارعی که از قفس برای تولید تخم‌مرغ استفاده می‌کنند، تعداد طیور در فضا بیشتر است. این امر امکان بهره‌وری و تولیدِ بیشتر و کاهش هزینه‎‌های تامین غذا را ایجاد می‌کند.

در حال حاضر فضای موجود تعریف شده برای مرغ‌ های قفس باتری معمولا کمتر از اندازه یک کاغذ A4 است. دانشمندان بهداشت و رفاه حیوانات به قفس‌های باتری انتقاد کرده‌اند، زیرا معتقدند فضای کافی برای مرغ ها برای ایستادن، راه رفتن، بال زدن، نشستن و تخم گذاشتن یا ایجاد لانه وجود ندارد.

تصور می شود که مرغ‌ها به دلیل عدم وجود این رفتارها دچار ملالت و استیصال می‌شوند که می‌تواند منجر به طیف وسیعی از رفتارهای غیرطبیعی آن‌ها شود که برخی از این رفتارها برای مرغ‌ ها یا هم‌قفس‌ های آنها مضر است.

• قفس مبله یا مجهز :

در سال ۱۹۹۹، دستورالعملِ شورای اتحادیه اروپا قفس‌های باتری را برای مرغ‌ های تخمگذار ممنوع کرد. قفس‌های باتری قبلا در کشورهای دیگری از جمله سوئیس ممنوع شده بودند.

در پاسخ به این ممنوعیت‌ها، تولید نمونه‌ی اولیه قفس مبله یا مجهز ازسال ۱۹۸۰ آغاز شد. قفس‌های مبله قفس‌هایی برای مرغ‌ های تخمگذار هستند که به گونه‌ ای طراحی شده‌اند که به مرغ‌ها اجازه می‌ دهد تا رفتارهای طبیعی خود را داشته باشند و در همین حال مزایای اقتصادی و دامپروری خود را نیز حفظ ‌کنند. و همچنین برخی از مزایای رفاهی سیستم‌های غیرقفس را نیز فراهم می‌کنند.

طراحی‌های بسیاری با هم برای قفس‌های مبله تلفیق شده اند تا این مدل قفس طراحی شده است. زیرا تحقیقات در زمینه علوم رفاه حیوانات نشان داده است که این قفس‌ها برای مرغ‌ها سودمند هستند.

در قفس‌های مبله باید یک لانه فراهم شود، بستری که نوک زدن و خاراندن برا مرغ‌ها را امکان پذیر کند، به همراه نشیمنگاه مناسب (برای نشستن روی تخم) با حداقل فضای ۱۵ سانتی‌متری به ازای هر مرغ.

مزایا و معایب این روش:

قفس‌ مبله فضای بیشتری نسبت به قفس‌های باتری معمولی به مرغ‌ها می‌دهد، بنابراین پرنده می‌تواند درهر زمانی که دلش خواست بال‌هایش را بدون خوردن به مرغ دیگری باز کند. مجهزسازی مانند لانه سازی، نشیمنگاه و خاکبازی(در میان پرندگان، روند پاکسازی بدن از انگل و غیره با غلتاندن در ماسه یا گردوغبار انجام می‌شود) نیز فراهم شده است تا پرندگان رفتا‌رهای طبیعی خود مانند لانه‌سازی و غیره را همانند مرغی در فضای آزاد انجام دهند.

مجهزسازی قفس‌های مرغ تخمگذار در نهایت منجر به کیفیت بهتر استخوان می‌شود. به دنبال این مجهزسازی در سیستم دامپروری، افزایش فعالیت مرغ‌ها به دلیل فضای بیشتر را به ارمغان می‌آورد.

اگرچه این سیستم مزایایی مانند کاهش پرخاشگری مرغ‌ها نسبت به یکدیگر و تخم‌های تمیزتر را دارا است، اما نژاد مرغ‌ های تخم‌گذار مدرن اغلب از پوکی استخوان رنج می‌برند که منجر به ضعف سیستم اسکلتی مرغ می‌شود.

با سیستم‌های مرغداری پرورش در فضای آزاد (آزادچر) و بدون قفس میتوان از پوکی استخوان جلوگیری کرد. همانور که مطالعات نشان می‌دهد این روش تاثیر مثبتی روی سیستم اسکلتی مرغ‌ها در مقایسه با پرندگانی که با سیستم قفس‌دار نگهداری میشوند دارد.

کشوهایی مانند اتریش، بلژیک و آلمان قصد دارند قفس‌های مبله را علاوه بر قفس‌های معمولی که قبلاً ممنوع شده اند، تا سال ۲۰۲۵ ممنوع کنند.