بیماری چیست؟
در این مقاله شما در مورد بیماری های طیور، علایم و راه های پیشگیری آن مطالعه خواهید کرد. به طور کلی، بیماری وقوع حالتی غیر طبیعی در جانداران است که در اثر عفونت ها، ضعف ها یا عوامل محیطی ایجاد می شود. هر بیماری توسط گروه خاصی از علائم تعریف می شود. بیماری ها موجب اختلال در عملکرد طبیعی می شوند.
بیماری های طیور موجب اختلال در این وضعیت نرمال پرنده خواهد شد و می تواند در شرایط حاد منجر به مرگ یک یا تمام طیور یک گله شود.
بیماری در طیور می تواند دارای علل مختلف ژنتیکی یا محیطی می باشد. بیماری های عفونی در اثر ویروس ها ، باکتری ها و قارچ ها ایجاد می شوند. بیماری های انگلی اما در اثر تک یاخته ها، کرم ها و انگل های خارجی مانند کنه و شپش ایجاد می شوند.
چرا بیماری های طیور امری نگران کننده است؟
برخی از بیماری های طیور می توانند تلفات جبران ناپذیری به مرغداری یک منطقه را وارد کنند. در هنگام شیوع یک بیماری گاهی یک مرغداری و یا حتی یک منطقه قرنطینه می شوند. این امر مشکلات اقتصادی گسترده ای را هم برای صاحبان تجارت و هم برای مرغداری های کوچک در پی خواهند داشت.
جهت محافظت طیور، صاحبان مرغداری باید بتوانند بیماری ها را به سرعت شناسایی کنند تا از شیوع آن جلوگیری کنند. سرعت تشخیص بیماری مهم ترین مسئله در یک مرغداری است.
طریقه شیوع بیماری:
- تماس مستقیم (پرنده به پرنده)
- تماس غیر مستقیم (تجهیزات آلوده ، انسان ناقل، کود الوده، محیط زیست آلوده)
- تهاجم دیگر جانوران (حیوانات وحشی، جوندگان ، حشرات)
عوامل عفونی برای ادامه حیات نیاز به یک “پایگاه ” دارند. این پایگاه می تواند بدن پرندگان یا مواد آلی باشد که شرایط حیات عفونت را برای ویروس ها و باکتری ها محیا می کند. از بین بردن این پایگاه ها می تواند تهدید برای مرغداری شما را تا حد زیادی کاهش دهد.
اثرات مخرب بیماری های طیور:
برخی از بیماری ها نسبت به سایرین دارای اثرات مخرب بیشتر و عواقب خطرناک تری برای مرغداری هاست. یکی از این موارد، بیماری pullorum-typhoid می باشد.
این بیماری چنان موجب نگرانی شد که باعث ایجاد یک برنامه ملی در راستای بهبود وضعیت سلامت طیور شد. تلاش های فعالانه NPIP برای مهار این بیماری بسیار موفقیت آمیز بود. در نتیجه تلاش های این سازمان، بیماری pullorum-typhoid ریشه کن شد. با این حال به دلیل ادامه روند واردات مرغ آزمایش برای این بیماری همچنان ادامه دارد.
در حالی که نگرانی در مورد بیماری pullorum-typhoid به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، سایر بیماری ها هنوز هم مرغ ها را تهدید می کنند. دو مورد شایع ترین آنها آنفلوانزای مرغی و بیماری عجیب نیوکاسل هستند.
با مطالعه پیرامون این بیماری ها، مرغداران می توانند از پرندگان خود محافظت کرده و سلامت طیور را ارتقا دهند. در ادامه این بیماری ها، علائم آنها، نحوه شیوع آن و روش های پیشگیری مؤثر شرح داده شده است.
۱. آنفلوانزای مرغی:
آنفلوانزای مرغی (AI) جزو بیماری تنفسی پرندگان است. ویروس های AI می توانند مرغ، بوقلمون ، قرقاول ، بلدرچین ، اردک ، غاز و مرغ دریایی و همچنین طیف گسترده ای از پرندگان دیگر را آلوده کنند.
به نظر می رسد منشا این ویروس پرندگان مهاجر ناقل ویروس های AI باشند. ویروس های آنفلوانزا نوع A با توجه به شدت بیماری ایجاد شده طبقه بندی می شوند. براساس شدت بیماری که در پرندگان ایجاد می شود، ویروس های AI می توانند در طبقه پایین بیماری زا و بسیار بیماری زا طبقه بندی شوند.
آنفلوانزای مرغی با پاتوژن پایین (LPAI):
بیشتر گونه های آنفولانزای مرغی AI به عنوان LPAI طبقه بندی می شوند و علائم بالینی کمی در پرندگان آلوده ایجاد می کنند. پرندگان مبتلا به LPAI ممکن است سالم و بدون علائم بیماری ظاهر شوند. با این حال LPAI می تواند باعث علائم خفیف مانند تورم جزئی صورت و برخی مشکلات تنفسی شود.
آنفلوانزای مرغی با پاتوژن بالا (HPAI):
این نوع آنفولانزای مرغی بسیار عفونی و کشنده است که پس از ایجاد بیماری می تواند به سرعت از پرنده به پرنده یا گله به گله شیوع یابد. یک گرم (تقریباً یک چهارم یک بسته قند) کود آلوده، می تواند حاوی ویروس کافی برای آلوده کردن یک میلیون پرنده باشد. HPAI به طور معمول همراه با تلفات زیاد و مرگ و میر همراه است.
طریقه سرایت آنفلوانزای مرغی AI:
- از طریق تماس بین پرندگان سالم و آلوده، از راه ترشحات تنفسی و مدفوع
- قرار گرفتن در معرض پرندگان آبی وحشی
- خروج غیر قانونی طیور از مرز
- قاچاق غیر قانونی تجهیزات مرغداری
- قاچاق مرغ و طیور
- تجهیزات مرغداری آلوده (قفس، جعبه، کود، سایل نقلیه و..) همچنین پرسنلی که لباس یا کفش آنها آلوده به ویروس باشد.
دوره بقای ویروس آنفلوانزای مرغی AI:
ویروس های HPAI می توانند در دمای متوسط چندین هفته در محیط زیست و در مواد منجمد به طور نامحدود زنده بمانند. هرچند این ویروس می تواند در اثر کم آبی یا نور خورشید از بین برود.
علائم بالینی HPAI:
- مرگ ناگهانی
- ضعف و بی اشتهایی
- کاهش تولید تخم مرغ یا تخم مرغ هایی با پوسته نرم
- تورم سر، پلک ها، شانه ها و پاها
- کبودی شانه ها و پاها و تاج ها
- ترشحات بینی، سرفه و عطسه
- عدم هماهنگی در رفتار و حرکت
- اسهال
راه های پیشگیری از آنفلوانزای مرغی AI:
- قرار نگرفتن مرغ ها در جایی که دریاچه وجود دارد.
- استفاده نکردن از دانخوری های دیگر پرندگان
- جلوگیری از هرگونه تماس مرغ ها با پرندگان آبزی وحشی و اهلی
- کنترل گربه ها، جوندگان، سوسک ها، حشرات و سایر آفات
- شناسایی علل مرگ های غیر معمول در مرغداری
- عدم تماس با خوک ها و خوکداری ها
- عدم به اشتراک گذاری تجهیزات (اگر تجهیزات را به اشتراک می گذارید یا وام می گیرید، کاملاً آن ها را ضد عفونی کنید)
۲. بیماری اگزوتیک نیوکاسل (END):
بیماری اگزوتیک نیوکاسل (END) یک بیماری ویروسی مسری و کشنده است که بر همه گونه های پرنده تأثیر می گذارد. این بیماری یکی از عفونی ترین بیماری های طیور در جهان است. پایان آن چنان کشنده است که بسیاری از پرندگان بدون نشان دادن علایم بیماری از بین می روند.
در گله های طیور غیر واکسینه، میزان مرگ و میر می تواند تقریبا ۱۰۰ درصد رخ دهد. و حتی ممکن است حتی در طیور واکسینه شده در مقابل این بیماری نیز منجر به مرگ شود.
طریقه شیوع اگزوتیک نیوکاسل:
- از طریق تماس مستقیم بین پرندگان سالم و ترشحات بدن پرندگان آلوده
- شیوع با سرعت در بین پرندگانی که در محیط های بسته محصور هستند (مانند مرغ های تجاری و بوقلمون های تجاری)
- از طریق قرار گرفتن در معرض مواد الوده به ویروس مانند کفش، لباس ، تجهیزات و وسایل نقلیه
دوره بقا این بیماری:
ویروسی که باعث بوجود آمدن این بیماری می شود، می تواند در یک محیط گرم و مرطوب برای هفته ها زنده بماند. این محیط، می تواند پر پرندگان، کود و سایر بافت های مربوط به پرندگان باشد.
ویروس منجمد شده می تواند برای دوره های بسیار طولانی دوام بیاورد. با این حال، این ویروس به سرعت در محیط خشک و در معرض نور خورشید در اثر کم آبی از بین می رود.
علائم بالینی اگزوتیک نیوکاسل:
- عطسه، نفس نفس زدن، ترشحات بینی، سرفه
- اسهال مایل به سبز و آبکی
- افسردگی، لرزهای عضلانی ، افتادگی بال ها، پیچش در سر و گردن، دور خود چرخیدن و فلج شدن
- افت جزئی تا کامل در تولید تخم مرغ
- تولید تخم مرغ با پوسته نازک
- تورم بافت های اطراف چشم و گردن
- مرگ ناگهانی و میزان بالای مرگ در گله آلوده
۳. بیماری PT) Pullorum Typhoid)
بیماری PT) Pullorum Typhoid) سازگار با بدن اغلب پرندگان آسیب پذیر هستند. به عنوان مثال، بوقلمون ها بسیار مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
جوجه ها نیز در معرض ابتلا به این بیماری هستند. مرغ ها و خروس ها در اغلب موارد بدون بروز علایم ناشی از عفونت، هر دو می توانند ناقل باکتری PT باشند. هر چند گاهی اوقات مفاصل یک پرنده بالغ نظیر مرغ و خروس نیز ممکن است علائم تورم را نشان دهد.
طریقه شیوع این بیماری:
- به طور مستقیم از طریق مرغ ناقل به جوجه های تازه از تخم درآمده اش منتقل می شود.
- از طریق ترشحات گوارشی و تنفسی پرندگان آلوده نیز قابل انتقال است.
باکتری های PT می توانند بیش از چند هفته در دمای مناسب در پرندگان یا تخم هایشان زندگی کنند. این باکتری ها در دمای انجماد شدید غیرفعال می شوند و در گرمای شدید کشته می شوند.
علائم بالینی این بیماری:
- تورم در مفاصل پرندگان بالغ
- زخم شدید در بسیاری از اندام های داخلی
- دفع مدفوع خمیری و سفید رنگ (نام دیگر این بیماری اسهال سفید است)
- تغییر حالت فیزیکی در جوجه ها نظیر خواب آلودگی، عدم اشتها ، افتادگی بال ، با زحمت نفس کشیدن، تورم در مفاصل
- میزان مرگ و میر بالا در سه هفته اول پس از جوجه کشی (که گاه ۱۰۰ درصد جوجه ها را کامل از بین می برد.)
برای خواندن دیگر مقالات به مجله سایت ماکی کالا مراجعه کنید.