آنفلوانزا یکی از بیماری های خطرناک پرندگان است. عامل این بیماری ویروس است. ویروس آنفلوانزا، در صورت جهش ژنتیکی به یکی از خطرناکترین بیماری های مشترک میان انسان و حیوان تبدیل می شود.
کسانی که با پرندگان در ارتباط هستند بیشتر از بقیه در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. این گروه شامل روستاییان، کارکنان مرغداری ها فروشنده های طیور، شکارچیان، دامپزشکان، کارکنان دامپزشکی و کشتارگاه ها، کارگاه های پَرشویی و تبدیل ضایعات، مراکز توزیع و عرضه مرغ، فروشگاه ها و نمایشگاه های پرندگان، و بالاخره تمام مصرف کنندگان می شوند.
پرندگان وحشی و آبزی یکی از عامل های مهم انتشار این بیماری اند. البته گراز هl می تواند ویروس این بیماری را به انسان انتقال دهد.
آنفلوانزای پرندگان چگونه به انسان منتقل می شود؟
- تماس مستقیم با پرندگان آلوده و بیمار
- تماس مستقیم با مدفوع و ترشحات پرندگان و وسایل آلوده آنها
- کشتن و کندنِ پَر طیور و ماکیان آلوده به این ویروس
- تنفس هوای آلوده به این ویروس
- شکار پرندگان یا خریداری پرندگان شکار شده
- مراحل آماده سازی قبل از پخت و خوردن گوشت، چه به صورت خام و چه به صورت نیم پز تخم مرغ و سایر فرآورده های خوراکی پرندگان، آلوده باشد.
- استفاده از مواد خوراکی و آب های آلوده به فضولات پرندگان
- بازارهای سنتی فروش پرندگان زنده که می توانند سبب انتشار ویروس شوند.
- وجود گراز در کنار پرندگان آبزی و بوم.
با دقت به مواردی که گفته شد به راحتی می توان راه های پیشگیری از ابتلا به این بیماری را پیدا کرد. هنگام شیوع بیماری، همه ی افراد باید مراقب باشند تا ویروس وارد بدن آنها نشود.
افرادی که با هر یک از موارد بالا ارتباط داشته اند، لازم است تا ۱۰ روز مراقب وضعیت سلامتی خـود باشند و در صورت بروز علائم بیماری مانند تب در این مدت، به پزشک مراجعه کنند.
در مناطق آلوده باید از هرگونه تماس با پرندگان اجتناب شـود و در صورت اجبار، لازم است از دسـتکش، ماسـک، کـلاه، چکمـه و لباس کار استفاده شود.
نشانه های بیماری در انسان چیست؟
نشانه های بیماری در انسان شبیه همان آنفلوانزای فصلی است ولی بیماری شـدیدتر و البتـه خطرنـاک تر است. تب، گلودرد و سرفه، نشانه های اصلی و مهم ابتلا به این بیماری اند که می توانـد بـا بی اشـتهایی، تهوع، استفراغ، اسهال، احساس کوفتگی (دردهای استخوانی وعضلانی) لرز، سردرد، احسـاس ضعف و خستگی، آبریزش بینی، گرفتگی بینی و عطسه همراه باشد.
در صورت پیشرفت بیماری و درمان نامناسب، ممکن است باعث ورم و چرک کردن شُـش‌هـا (ذات الریه) شده و در نهایت سبب مرگ انسان شود.
دوره نهفتگی این بیماری، یعنی مدتی که طول می کشد تا ویروس به بدن وارد شود و انسان را بیمار کند، یک الی دو روز است.
فردِ مشکوک به آنفلوانزای پرندگان علاوه بر داشتن سه علائم تب، گلودرد و سرفه، به نحوی در تمـاس بـا پرنده آلوده، بیمار یا تلف شده بوده باشد.
چگونه از ابتلا به آنفلوانزای پرندگان جلوگیری کنیم؟
۱. هرگز به پرنده بیمار دست نزنید.
در صورت اضطرار، از دستکش یا حداقل از کیسه نایلونی کاملاً سالم استفاده کنید و سپس دست هایتان را به مدت ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشویید.
۲. در حد امکان از نگهداری پرندگان در خانه خودداری کنید.
در غیر این صورت آنها را دور از محل زندگی خود نگه دارید. یا اگر برایتان مقدور نیست، برای مدتی در قفس یا حصار نگه دارید.
۳. یک نفر مسئول رسیدگی و مراقبت از پرنده بیمار باشد.
اگر به هر صورت در خانه پرنده دارید، یک نفر مسئول رسـیدگی و مراقبت از او باشـد. هنگام تمیز کردن قفس یا محل نگهداری آنها حتماً جلوی دهان و بینی خود را با ماسک یا دستمال تمیز بپوشانید و از دستکش استفاده کنید. پـس از اتمام کار، دسـت و صورت خود را بشویید.
دقت داشته باشید که کودکان، افراد سالمند و زنان باردار نباید اقدام به تمیز کردن لانه و یا جمع آوری تخم مرغ های پرندگان بیمار کنند.
۴. اجازه ندهید کودکان به ویژه در فصل شیوع آنفلوانزا با پرندگان بومی و زینتی بازی کنند.
در صورتی که حواستان نبود و کودکتان با پرنده بیمار بازی کرد، فوری دست او را با آب و صابون بشویید.
۵. در بعضی مکان ها برایشان غذا نریزید.
برای تغذیه پرندگان آزاد پرواز یا آزادچر، در مکان هایی که سبب ورود آنها به خانه ی شما می شود، دانه و غذا نریزید.
6. در مناطق آلوده، به بازارهای فروش پرندگان نروید.
۷. ازشکار پرندگان مهاجر و آزادپرواز و خرید و فروش آنها خودداری کنید.
۸. آب و مواد خوراکی خود را دور از دسترس پرندگان بیمار نگه دارید.
۹ .هنگام پرکنی از دستکش استفاده کنید.
هنگام پرکنی و مواردی از این دست از دستکش استفاده کنید. و وسایل کار را بـا آب گرم و مایع ظرفشویی خوب بشویید.
۱۰. از ذبح و خوردن پرندگان بیمار و مشکوک به آلودگی جداً خودداری کنید.
۱۱. گوشت و تخم مرغ را خوب بپزید.
گوشت مرغ را پس از آن که با حرارت ۷۴ درجه سانتیگراد بـه مدت حداقل ۲۰ دقیقه پخته شد سپس مصرف کنید. زرده و سفیده تخم مرغ هم باید کامل سفت شود.
۱۲. سطح تخم مرغ های آلوده به خون و مدفوع پرنده را به خوبی بشویید.
۱۳. تخم مرغ های نشسته و گوشت خام پرنده ها را درکنار مواد خوراکی قرار ندهید.
۱۴. اگر به غذایی که میخورید مشکوک هستید آن را به خوبی گرم کنید و یا بپزید.
16. پرنده، گوشت و تخم مرغ را از دستفروش ها نخرید.
۱۷. در مناطق و خانه هایی که بیماری آنفلوانزای پرندگان وجود دارد یا مشکوک است، رفت و آمد نداشته باشید.
۱۸. با فرد بیمار حداقل یک متر فاصله داشته باشید و بدون دستکش به وسایل آنها دست نزنید.
۱۹. دست های خود را پس از تماس با وسایل آلوده و افراد بیمار، بشویید.
بیماری آنفلوانزا، روستاییان و دامدارانی را که با پرندگان در تماس هستند، کارگران مراکز پرورش و کشتارگاه های طیور، کارکنان کارگاه های پَرشویی و تبدیل ضایعات طیور، فروشندگان پرندگان زینتی، شـکارچیان، دامپزشـکان و کارکنان دامپزشکی را بیش تر از دیگران تهدید می کند.
در صورت سرایت بیماری بـه انسان، به احتمال زیاد کودکان، افراد مسن، افرادی که بیماری های مزمن دارند و زنان باردار را بیشتر تهدید می کند.
(منبع: وزارت جهاد کشاورزی سازمان دامپزشکی)
برای خواندن دیگر مقالات به مجله سایت ماکی کالا مراجعه کنید.