مرغ‌ها معمولا از بیماری ها و وضعیت سلامتی گوناگونی رنج می برند. حفظ حداقلی بهداشت طیور برای کشاورزان و تولیدکنندگان حیاتی است.
مرغ سالم مرغی است که به طور منظم به مواد مغذی مورد نیازش دسترسی داشته باشد. در حالی که بسیاری از داروها برای بهبود سلامت مرغ در دسترس هستند، اما مکمل ها و مواد افزودنی در تقویت سیستم ایمنی و عملکردهای سالم مرغ ها بسیار اثرگذار هستند.
بسیاری از مشکلات رایج سلامتی مرغ ها را می توان با بهبود رژیم های غذایی و کم اثر کردن عناصری که می توانند در استرس طیور موثر باشند، کاهش داده و یا حتی از آنها اجتناب کرد.
برای برخی از سخت ترین بیماری ها و مشکلات بهداشتی مرغ ها ممکن است واکسن ها، آنتی بیوتیک ها و سایر درمان ها لازم باشد. با این حال، حتی در شرایطی که نیاز به استفاده از دارو باشد، در صورت استفاده از مواد مغذی مورد نیاز برای حفظ سلامتی، جوجه ها شانس بیشتری برای زنده ماندن خواهند داشت.
۶ مشکل متداول در بهداشت و سلامتی مرغ ها
بعضی از بیماری های طیور می توانند برای چند روز یا حتی هفته ها کمابیش قابل شناسایی نباشند، در حالی که برخی دیگر می توانند طی چند ساعت مرغ ها را از بین ببرند. در اینجا شش مورد از رایج ترین مشکلات بهداشتی و سلامتی که مرغ ها با آن ها رو به رو می شوند را ذکر می کنیم :
-
وبای طیور :
Fowl Cholera یا وبای طیور یک بیماری مزمن است که توسط پاستورلا مالتوسیدا (Pasteurella Multocida) ایجاد می شود که می تواند مفاصل، ریش مرغ ها (قسمت قرمز رنگ زیر سر مرغ ها در قسمت غبغب)، سینوس ها و سایر بافت ها را تحت تأثیر قرار دهد. علائم متداول آن شامل بی اشتهایی، اسهال همراه با ته رنگ مایل به سبز، پرهای باد کرده، ریش بنفش متورم، تاج (کاکل) متورم، مفاصل متورم، لَنگی، ترشحات دهانی، دماغی و چشمی و مرگ ناگهانی است.
وبای مرغی که بیشتر در مرغ های مسن مشاهده می شود، بیشتر از مرغ ها بر خروس ها تأثیر می گذارد.
-
کوسیدیوز :
کوسیدیوز یا Coccidiosis نوعی بیماری انگلی است که توسط تک سلولی های کوکسیدین (Coccidian Protozoa) که در منطقه خاصی از روده ی مرغ ها زندگی می کند و به آنها آسیب می رساند، ایجاد می شود. مشکل از جایی شروع می شود که جوجه ها یک اووسیت اسپورال (sporulated oocyst) که توسط مواد شیمیایی در روده تجزیه شده را مصرف می کنند، و یک اسپوروسیت عفونی آزاد می کنند. با این اتفاق چرخه زندگی آن ها شروع می شود و باعث تخریب سلول های مخاطی روده می شوند.
همراه با آسیب به دیواره های روده، باعث از دست دادن اشتها، اسهال، پرهای باد کرده، کاهش وزن و عدم تواناییِ جذب مواد مغذی می شود.
-
آنفولانزای مرغی :
آنفلوانزای مرغی بیماری است که توسط ویروس های ارتومیکس (Orthomyxoviruses) نوع A ایجاد می شود.
آنفولانزای مرغی معمولاً توسط پرندگان آبزی وحشی یافت و گسترس پیدا می کند که در نهایت طیور اهلی را نیز آلوده می کنند.
اسهال، ترشحات بینی، ورم در تاج و ریش ها، تغییر رنگ دادن به بنفش، سرفه و عطسه، تورم، پرهای باد کرده و موارد دیگر از علائم آنفلوانزای مرغی است.
آنفلوانزای مرغی پس از انتشار یافتن بسیار کشنده است.
-
آبله ماکیان :
آبله ماکیان که با نام آبله مرغان نیز شناخته می شود، بسیار مسری است. مرغ هایی که به آبله مرغان مبتلا می شوند می توانند دو نوع متفاوت از این بیماری را تجربه کنند:
- آبله خشک
- آبله مرطوب
علائم بیماری توسط برجستگی های مشخص که مانند زگیل به نظر می رسد و در ریش و تاج مرغ قابل مشاهده است، قابل تشخیص است. علاوه بر این، این بیماری در پرندگان جوان رشد را متوقف و تولید تخم را کاهش می دهد.
-
بیماری نیوکاسل (Newcastle) :
بیماری نیوکاسل نوعی بیماری حاد تنفسی است که به سرعت می تواند گسترش یابد. علائم این بیماری بستگی به این دارد که ویروس آلوده کننده در کدام قسمت سیستم تنفسی، گوارشی یا عصبی وجود داشته باشد. اگرچه این بیماری می تواند هم روی پرندگان وحشی و هم اهلی تأثیر بگذارد، اما مرغ های اهلی مستعد ابتلا به علائم شدید تری هستند.
-
سالمونلا (Salmonellosis) :
سالمونلا یک بیماری باکتریایی است که می تواند باعث سپتیسمی (نوعی بیماری است که باعث عملکرد ضعیف اندام یا جریان خون ناکافی می شود) و التهاب روده در مرغ های جوان شود. این بیماری نرخ مرگ و میر کمی دارد و عفونت از طریق دهان شروع می شود و آلوده می کند و توسط جوندگان گسترش می یابد.
علائم سالمونلا شامل اسهال، بسته شدن چشم، بی اشتهایی، تشنگی، پرهای باد کرده و تخلیه مدفوع متعدد است.
تقویت وافزایش مصونیت :
بهبود سلامت مرغ با استفاده از مکمل های خوراکی و مواد افزودنی انجام می شود که باعث بهینه سازی مصرف مواد مغذی می شود. کاهش بار میکروبی خوراک و مواد اولیه، با کیفیت بالایی باعثِ بهبود عملکرد هضم غذا و بازیابی جمعیت سالم باکتری های روده می شود که با مواد افزودنی به دست می آید.