احتباس تخم در بدن مرغ، راه های درمان و پیشگیری

مرغها در پنهان کردن بیماری بسیار مستعد هستند از همین رو مرگ ناگهانی در بین آن ها اتفاق شایعی محسوب می شود. بدون کالبد شکافی نمی توان دقیقاً پی به علت قطعی مرگ مرغ یا جوجه برد، به عبارت دیگر یک بررسی ظاهری هیچ دلیل واضحی را فاش نخواهد کرد. یکی از شایع ترین علل مرگ ناگهانی در طیور احتباس تخم در بدن مرغ است که در این مقاله به آن پرداخته ایم.  

احتباس تخم مرغ (Egg Binding/Egg Bound):

احتباس تخم مرغ در واقع یک مورد اورژانسی برای مرغ هاست و بدون مداخله از طرف انسان یا دامپزشک ممکن است منجر به مرگ مرغ شود. سندروم به زمانی اطلاق می شود که تخم مرغ در مجرا خروجی بدن مرغ گیر کند. محل گیر کردن معمول بین رحم و مقعد است. بعضی اوقات حتی می توانید تخم را در مخرج مرغ مشاهده کنید. مادامی که تخم مرغ در مجرای خروج قرار میگیرد لوله های دفع مدفوع بسته می شود حال اگر تخم مرغ برای مدت 24 یا 48 ساعت در مجرای خروجی باقی بماند مرغ به علت عدم توانایی در دفع مدفوع خواهد مرد. موارد مختلفی وجود دارد که باعث عدم خروج تخم مرغ می شود. برخی قابل کنترل هستند ، برخی دیگر نه . • تخم مرغ های بزرگ تر از حد طبیعی یا تخم مرغ های تغییر شکل یافته . • نقص در سیستم تولید مثل. • تخم مرغ های دو زرده ، زیرا بزرگتر از تخم های معمولی هستند و می توانند مشکلاتی ایجاد کنند. • سوء تغذیه – رژیم غذایی ضعیف و کمبود ویتامین ها ، مواد معدنی و پروتئین • زندگی بی تحرک یا چاقی – ماهیچه ها از عدم فعالیت و یا اضافه وزن ضعیف می شوند. • تخم گذاری زودرس ( در سن پایین) • مرغ های سالخورده – ماهیچه های ضعیف و عدم تحرک. • احتباس تخم مرغ – اگر آشیانه های مخصوص تخم گذاری کافی نباشد ، مرغ گاهی اوقات تخم خود را نگه می دارند. • عفونت دستگاه تناسلی مرغ • آلودگی شدید انگلی همانطور که می دانیم مرغ ها در مورد بروز علائم بیماری های خود بسیار مخفی کار هستند. اگر مرغ به هر دلیلی قادر به خروج تخم از بدنش نباشد شما حتی نمی توانید متوجه شوید که او با این مشکل دست و پنجه نرم می کند. علائم شایع برای جستجوی این مشکل در مرغ های خود عبارتند از: کاهش اشتها و نوشیدن آب. افسرده شدن بالهای لرزان. راه رفتن مانند پنگوئن ( یا چمباتمه زدن طولانی مدت) منقبض نگه داشتن ماهیچه شکم بالا بودن دم در اثر فشار اوردن برای دفع تخم مرغ. (سه نشانه اول میتواند علائم بیماری های دیگر نیز باشد)   درمان با استفاده از یک دستکش لاتکس و مقداری لیدوکئین ، انگشت خود را خیلی آرام وارد مخرج کنید. انگشت خود را به سمت عقب حدود دو اینچ فشار دهید -در این حالت باید بتوانید تخم مرغ را احساس کنید. اگر شما نمی توانید یک تخم مرغ احساس کنید – پس مشکل مربوط به احتباس تخم نخواهد بود. یک وان آب گرم و نمک تهیه کنید. باید به اندازه کافی عمق داشته باشد که مرغ شما در عمق حدود 10 سانتی متر بتواند در آن بنشیند.   قبل از اینکه او را در وان بگذارید ، مقداری کلسیم به او بدهید. اطمینان حاصل کنید که آن را پودر کرده یا آن را به قطعات بسیار ریز شکسته اید تا مرغ بتواند آن را ببلعد. کلسیم به بهبود قدرت انقباضات و به بیرون رنده شدن تخم کمک می کند. به آرامی مرغ خود را درون آب قرار دهید. او ممکن است ابتدا کمی مقاومت کند اما معمولاً بعد از چند دقیقه تسلیم می شود. او باید حدود پانزده تا بیست دقیقه در وان بنشیند. وقتی او را بیرون می آورید ، او را با حوله خشک کنید. به کمک لیدکوئین یا وازلین یا حتی کمی روغن سبزیجات شکم مرغ را از جلو به عقب حدود ده دقیقه با ملایمت ماساژ دهید. اگر این کار را بدون ملایمت انجام دهید ممکن است باعث شکستن تخم مرغ در بدن او شوید. پس ار آن او را با مقداری آب و غذا برای در یک جعبه تاریک قرار دهید. ممکن است لازم باشد طی چند ساعت آینده این روش درمانی را سه یا چهار بار تکرار کنید تا تخم مرغ خارج شود. اگر علی رغم همه این تلاش ها مشکل همچنان باقی بود مرحله اخر از بین بردن تخم مرغ خواهد بود که البته این کار خالی از خطر برای مرغ شما نخواهد بود.   ازبین بردن تخم مرغ حبس شده اگر می توانید تخم مرغ را در دریچه مشاهده کنید ، به آرامی سوراخی را در آن ایجاد کنید تا بتوانید محتویات را با یک سرنگ تخلیه کنید. پس از بیرون آمدن محتویات تخم مرغ ، به آرامی روی پوسته را به بیرون بکشید اگر پوسته شکست اطمینان حاصل کنید تمام قطعات آن از بدن مرغ خارج شود . اگر تخم مرغ با چشم قابل مشاهده نیست، اما می توانید آن را حس کنید ، سعی کنید دریچه خروخ تخم را به خوبی روغن کاری کنید و با فشار ملایم سعی در بیرون راندن تخم کنید بعضی اوقات تخم حرکت می کند ، گاهی اوقات هم می شکند. اگر تخم شکست باید تمام پوسته را به صورت دستی از بدن مرغ خارج کنید. هر قطعه از پوسته که در داخل بدن مرغ باقی بماند ، مرغ را در معرض عفونت قرار می دهد. اگر تخم مرغ را با موفقیت از استخراج کردید ، مرغ را برای چند ساعت در جعبه قرار دهید تا مطمئن شوید که او به خوبی می خورد و می نوشد. همچنین ناحیه خروج تخم را بررسی کنید اگر به نظر قرمز و دردناک رسید او را زمان بیشتری از گله جدا نگه دارید.   راه های جلوگیری   تخمگذاری زودرس برای مرغ های تخمگذار جوانی که هنوز به سن تخم گذاری نرسیده اند چراغ مخصوص تخم گذاری را روشن نکنید تا سریع تر به تخم مرغ برسید.   رژیم غذایی اگر دانش کافی در زمینه ترکیب مواد غذایی مرغ را ندارید از دان های آماده مخصوص مرغ های تخم گذار استفاده کنید. فراموش نکنید رژیم غذایی مرغ های تخم گذار حتما باید حاوی ظرف کلسیم به صورت مجزا باشد تا مرغ ها بنا بر نیازشون از آن استفاده کنند . کلسیم را با دان مرغ مخلوط نکنید و در ظرفی مجرا قرار دهید زیرا کلسیم بیش از حد می تواند مشکلاتی برای مرغ ها ایجاد کند.   آشیانه اطمینان حاصل کنید که مرغ های شما به اندازه کافی آشیانه برای تخم گذاری در اختیار داشته باشند. یک آشیانه برای سه تا چهار مرغ کافی است.   مرغهای بی تحرک / چاق اگر مرغ شما چاق است ، برای انجام ورزش لازم است تشویق شوند. یک بازی عجیب نظیر تعقیب توت فرنگی پرتاب شده به حیاط میتواند باعث حرکت آنها شود.   مرغهای مسن در مورد مرغ های پیر کار زیادی از دستمان بر نمی آید به جز اینکه وضعیت سلامتی آن ها را مرتب کنترل کنید. اگر تخم مرغ در داخل بدن مرغ پیر بشکند ، برای جلوگیری از ابتلا به عفونت باید به او مقداری آنتی بیوتیک بدهید – این کار نیاز به یک دامپزشک دارد.