منظور از گلخانه چیست؟

تجهیزات گلخانه؛ گلخانه محلی برای کشت و بهره برداری گیاهان و میوه ها است، که به وسیله ی پوشش‌های شفافی مانند نایلون پوشیده شده‌است. پوشش گلخانه یاعث ایجاد اثر گلخانه‌ای و محبوس شدن انرژی خورشیدی درون گلخانه می‌شود. آن ها که اندازه های متغیری دارند، از گیاهان و محصولات، در برابر سرمای بیش از حد زمستان و گرمای بیش از حد تابستان، محافظت می کنند.

مواردی از جمله شدت نور، دمای روزانه، دمای شبانه، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک در رشد گیاهان و محصولات تاثیر گذارند، و تنها در محیطی قابل کنترل، این رشد به نتیجه ی دلخواه می رسد.

معمولا، گلخانه ها، با هدف پرورش گیاهان و محصولات خاص، گیاهان و محصولاتی که بطور معمول قابلیت کشت در یک منطقه را ندارند ساخته می شوند. همچنین، برای کاشت محصولات، بر خلاف فصول برداشت آن ها، مثل برداشت گوجه فرنگی یا هندوانه ی گلخانه ای در فصل زمستان، مناسب می باشند.

علت گرمای همیشگی گلخانه ها

اگر تا به حال تجربه ی ورود به یک گلخانه ی کوچک یا صنعتی را داشته باشید حتما حس کرده اید که دمای گلخانه همیشه گرم است. این امر باعث محافظت گیاهان از سرمای زمستان می شود. اما دلیل این دما چیست؟

زمانی که نور خورشید از دیواره های گلخانه که جنس شفافی دارند عبور می کند و توسط زمین و اجزای داخل گلخانه جذب می شود. دما بالا می رود و از آنجا که به طور معمول، هوای داخل گلخانه های صنعتی با اتمسفر بیرون تماس ندارد و تبادل دما صورت نمی گیرد، دمای هوای داخل افزایش می یابد.

تفاوت گلخانه های معمولی و صنعتی

استفاده از آب و هوای از قبل مشخص شده توسط سیستم های تنظیم دما، مهم ترین ویژگی گلخانه های صنعتی است؛ بدین شکل، میتوان گیاهانی با اقلیم های خاص که به طور معمول قابل پرورش در یک منطقه نیستند را پرورش داد. آب و هوا، شرایط محیطی و نحوه ی نگهداری هر گلخانه با دیگر گلخانه ها بر اساس محصولات کشت شده در آن، میتواند متفاوت باشد.

گلخانه های معمولی، عموما از سیستم های پیشرفته، مثل سیستم های گلخانه های صنعتی که وظیفه ی تنظیم دما و اقلیم را دارند استفاده نمی کنند. آن ها کارکرد ساده تری دارند و جهت تنظیم دما، از گرمای طبیعی نور خورشید و ویژگی خاص دیوار های شیشه ای و یا نایلونی که باعث افزایش دما می شوند، استفاده می کنند.

در این گلخانه ها، به دلیل امکانات محدود نمیتوان هر نوع گیاهی را پرورش داد. چرا که در آن ها جهت تنظیم دمای محیط خبری از سیستمهای پیشرفته نیست و گرمای گلخانه معمولا از طریق نور خورشید تامین می شود. اما در گلخانه های صنعتی که دارای امکانات و تجهیزات بیشتری هستند، دمای محیط توسط سیستم های پیشرفته ای کنترل و تنظیم می شود که مطابق با نیاز گیاه است. در آن ها میتوان گونه های مختلفی از گیاهان را در مقیاس انبوه رشد و پرورش داد.

چرا گلخانه های صنعتی تا این حد مهم هستند؟

با توجه به تغییرات دنیای امروز، گلخانه های صنعتی از ضرورت های صنعت کشاورزی هر کشور می باشند.

در بسیاری از کشورهای دنیا، به خصوص کشور های کوچک، دولت ها برای کشاورزی با مشکل کمبود زمین مناسب  روبرو هستند. ساخت گلخانه، یکی از بهترین روش ها جهت جلوگیری از مشکل کمبود و قحطی غذا می باشد. همچنین، گلخانه محدودیت های کشت سنتی را ندارد و در آن می توان انواع محصولات مانند انواع میوه ها، انواع صیفی جات و سبزی ها، انواع گل های زینتی و … را پرورش داد.

گلخانه های صنعتی امکان کنترل بیشتری روی محیط رشد گیاهان را فراهم می کنند که برخی از آن ها از این قرار است:

• تنظیم دما
• میزان نور و سایه
• آبیاری
• کود
• رطوبت فضا

کاربرد:

به منظور غلبه بر کاستی ها در رشد گیاهان یک منطقه، میتوان از گلخانه های صنعتی استفاده کرد؛ کاستی هایی مانند: فصل رشد کوتاه، نور ناکافی و زمین غیر قابل کشت. از دیگر مزایای گلخانه های صنعتی، کشت محصولات در تمام طول سال است که می تواند نیاز های جهانی به محصولات غذایی را به سادگی برطرف کند. این ویژگی باعث شده تا کشور ها بتوانند میزان قابل توجهی از نیاز های غذایی خود  از جمله میوه ها را از طریق کاشت گلخانه ای برطرف کنند.

یکی از مثال های جذاب در این مورد، کاشت موز در ایران است. حتما می دانید که برخی مناطق ایران شرایط اقلیمی مناسب، جهت کاشت موز را ندارند. استفاده از گلخانه های صنعتی می تواند روش خوبی برای کاشت در این مناطق باشد.

با توجه به وجود اقلیم های مختلف در کشور و خشکسالی و کم آبی برخی مناطق و عدم بازدهی مناسب محصولات کشاورزی در این شرایط صنعت گلخانه، راهکاری مناسب برای رفع این موانع می باشد.

تولید محصولات با کیفیت و خارج از فصل یکی دیگر از مزایای صنعت گلخانه داری است که سود زیادی را برای افراد فعال در این صنعت به همراه دارد.

بررسی مزایا و معایب گلخانه های صنعتی

مزایا:

• سود دهی بالا
• محصولات زراعی با کیفیت، سلامت و بهداشتی
• صرفه جویی در مصرف آب
• قابلیت رشد گیاهان در مناطقی که قابلیت رشد و زمین کم حاصلی دارند.
• بدون نیاز به شخم زدن و تجهیزات آن
• نیاز کمتر به کارکنان و نیروی انسانی، به دلیل وجود تجهیزات کنترلی
• محصولات زراعی بزرگتر
• زمان برداشت کوتاه تر نسبت به کاشت معمولی
• محافظت از گیاهان در برابر بیماری ها، بدلیل ایزوله بودن محیط
• عدم تخریب توسط حوادث طبیعی مانند باران و تگرگ

معایب:

• هزینه های بالا در ساخت و نگه داری از تجهیزات گلخانه ای
• نیاز به برنامه ریزی دقیق برای تنظیم تجهیزات گلخانه ای
• احتیاج به منابعی همچون برق و گاز
• هزینه های مانیتورینگ تجهیزات

تجهیزات عمومی:

1. گرمایشی

یکی از عوامل مهم در به ثمر رساندن گلخانه، مدیریت سیستم گرمایش گلخانه است. دما یکی از فاکتورهای اصلی است که بیشترین تأثیر را بر رشد گیاهان دارد و باید میزان آن را کنترل کرد. هزینه ی انرژی، به نوع سوخت مورد استفاده، میزان در دسترس بودن و فصل حاضر بستگی دارد.

در گلخانه های تجاری و صنعتی از الکتریسیته (نیروی برق) استفاده نمی شود و سوخت مصرفی معمول گاز و گازوئیل می باشد.

 گرمایش یک گلخانه ی صنعتی از عوامل مهم در تمایز آن با یک گلخانه ی معمولی می باشد؛ سیستم گرمایشی از بخش های اساسی یک گلخانه ی صنعتی است و تجهیزات گرمایشی گلخانه های صنعتی به دو دسته ی کلی تقسیم می شوند:

سیستم گرمایش مرکزی

این نوع گرمایش، سیستم اصلی گرمایش یک گلخانه ی صنعتی بالای 0.4 هکتار است و دمای کلی محیط را توسط تبخیر آب داغ و انتشار آن در محیط گلخانه ای کنترل می کند.

در سیستم حرارت مرکزی، یک یا چند دیگ بخار در یک محل قرار دارند و بخار یا آب داغ از طریق یک سری لوله به نقاط مختلف گلخانه منتقل می‌شود. هزینه ی اولیه ی این روش زیاد است. از این رو، سیستم دیگ بخار مرکزی فقط برای گلخانه‌های با مساحت‌های بزرگ (۴ هکتار) مناسب می باشد.

کارایی دیگ بخاری که بخشی از ظرفیت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد، بسیار کم است. بخش چشم گیری از گرما صرف گرم کردن دیگ بخار و لوله‌کشی‌های مربوط به آن می‌شود، تا گلخانه گرمای خالصی را دریافت کند. با افزایش گرمای خالص لازم برای گلخانه، میزان اتلاف حرارت کاهش می یابد و بدین ترتیب کارایی دیگ بخار افزایش پیدا می کند. بنابراین تناسب بین دیگ بخار و فضای گلخانه بسیار مهم است.

سیستم گرمایش موضعی

سیستم گرمایش موضعی یکی از سیستم های گرمایشی جایگزین کم مصرف، مقرون به صرفه و ساده می باشد. این دستگاه ها تنها محدوده ای که لازم باشد را گرم می کنند و به این ترتیب، انرژی و سوخت زیادی صرف گرم کردن تمام محیط نخواهد شد. با استفاده از این سیستم، حجم فضایی که باید گرم شود کمتر و در مصرف سوخت نیز صرفه جویی می شود.

از ویژگی های بسیار مهم این نوع سیستم می توان به این مورد اشاره کرد که گرما توسط جریان همرفتی به اطراف انتقال داده نخواهد شد. این سیستم ها در انواع مختلفی موجود هستند که می توان به هیترهای تابشی گازی، هیتر تابشی برقی هیتر تابشی سرامیکی و … اشاره کرد.

هیتر تابشی ( گرماتاب )

هیتر تابشی یکی از بهترین انواع سیستم های گرمایش گلخانه به شمار می رود. این نوع هیترها ، گرمای ایجاد شده را توسط تابیدن به فضای محیط مورد نظر انتقال می دهند. جهت افزایش سطح ایمنی و همچنین خارج کردن مواد حاصل از سوختن، می توانید برای این هیترها دودکش در نظر بگیرید.

این نوع هیترها، سیستم های گرمایشی جدید و مدرنی هستند که در کشور ما به نام گرماتاب نیز معروفند و کارکرد این دستگاه ها مانند خورشید است. این هیترها حرارت حاصل از سوختن را به امواج الکترومغناطیسی تبدیل و در محیط پراکنده می کنند. هیترهای تابشی در انواع برقی و گازی در بازار موجود هستند.  با توجه به محیط گلخانه، می توانید نوع مناسب هیتر را انتخاب و استفاده کنید.

هیتر کابینتی (کوره هوای گرم)

این نوع سیستم گرمایشی که امروزه به صورت گسترده در انواع گلخانه ها استفاده می شود، نوعی هیتر صنعتی است که دارای راندمان حرارتی بالایی می باشد. کوره هوای گرم برقی، گازی، گازوئیلی و دوگانه سوز در انواع پایه دار یا کابینتی، زمینی ایستاده و زمینی افقی در ظرفیت های بالا تولید و عرضه می شود. از ویژگی های این نوع هیتر می توان به درجه ی حفاظت و ایمنی بالا، صدای کم، افت فشار مناسب و… اشاره کرد.

بیشترین کاربرد این محصول در گلخانه‌ها است و یک سیستم با کارایی بالا و واجب برای این محیط‌های کاری به شمار می رود. 

هیتر های کابینتی در ساختار خود دارای یک دیگ یا کوره از جنس استیل می‌باشند که بر روی آن یک مشعل نصب می‌شود. هوای گرم تولید شده توسط مشعل، از کوره به یک مبدل یا کوئل متشکل از شبکه ای از  لوله های فلزی، وارد و سپس از اگزوز خارج می‌شود.

یک یا دو فن درقسمت پشت یا زیرین هیتر، هوا را به داخل بدنه ی هیتر می‌دمد. از برخورد هوا به‌ بدنه ی دیگ یا کوره، به مجموعه ی کوئل، هوای دمیده شده گرم می شود و به سمت خروجی هیتر هدایت می‌شود.

نوع فن‌های دستگاه هیتر کابینتی می‌تواند آکسیال، پروانه‌ای و یا سانتریفیوژی باشد.

جت هیتر (هیتر موشکی)

جت هیتر یکی از محصولات متداولی است که در گلخانه‌ها برای گرم کردن محیط استفاده می‌شود. این دستگاه، با توجه به سیستم کاری خاص خود، می‌تواند در شرایط سرد سال به گلخانه داران کمک کند تا محصولات خود را در شرایط ایده آل رشد و توسعه دهند. این هیتر یک بخاری صنعتی موشکی شکل است که هوای سرد را مکش می کند و از طریق کوره هوای گرم، هوای گرم به صورت متمرکز و با فشار بالا به سمت داخل گلخانه پخش می‌شود.

روش کار جت هیتر ارتباط مستقیمی با محیط و ابعاد گلخانه دارد. چرا که نوع سوخت جت هیترها بنا به خصوصیات فیزیکی محیط متغیر است. جت هیترها با مصرف سوخت های مختلف، گرمای مطلوبی را متناسب با دمای مدنظر برای محیط، به ارمغان می آورند.

هیترها از انواع سوخت مانند گاز، گاز مایع، گازوئیل و گاها نفت استفاده می کنند و به دو نوع عمده ی دودکش دار و بدون دودکش تقسیم می شوند.

2. سرمایشی

سیستم‌های سرمایش گلخانه به منظور کنترل دما و ایجاد شرایط مطلوب برای رشد گیاهان در فصول گرم سال مورد استفاده قرار می‌گیرند. تجهیزات مختلفی برای سرمایش گلخانه‌ها وجود دارند که انتخاب آنها بستگی به اندازه، نوع و نیازهای خاص گلخانه دارد.

انواع روش ها و تجهیزات گلخانه های صنعتی جهت سرمایش سالن به دو دسته ی فعال و غیر فعال تقسیم می شوند. هر دو دسته ی تجهیزات سرمایشی می توانند مفید واقع شده و در موقعیت مناسب مورد استفاده قرار گیرند.

سرمایش غیر فعال

روش های سرمایش غیر فعال عموما روش هایی هستند که نیاز به دستگاه های پیچیده و گران قیمت ندارند و مبتنی بر هوای داخل و خارج گلخانه هستند. بدین ترتیب با استفاده از دو روش تهویه – جابجایی هوا و سایه اندازی روی سقف گلخانه عمل می کنند.

تهویه – جابجایی هوا

تهویه و جابجایی هوای داخل سالن یکی از روش های سرمایش گلخانه صنعتی است که جزو سرمایش غیر فعال است. این روش می تواند از طریق پنکه های دیواری و دریچه ها و یا پنکه های سقفی انجام شود. اصولا، پنکه های دیواری و سقفی باید ظرفیت خروج هوای کل گلخانه در یک دقیقه را داشته باشند.

نکته ی مهم آن است که دریچه هایی که در جهت وزش باد قرار دارند، نسبت به دریچه های واقع در خلاف وزش باد، با زاویه ی کمتری باز می شوند؛ این امر باعث می شود تا مکش و تخلیه ی هوا به خوبی در گلخانه انجام شود.  هوای گرم همیشه در سطح بالای هوای سرد قرار می گیرد. به منظور ایجاد جریان هوای مطلوب در داخل گلخانه، لازم است پنجره های سقفی همراه با پنکه های دیواری، هوای بیرون را وارد و هوای گرم داخل را خارج کنند.

تهویه ی مطلوب جزو عوامل تاثیرگذار در کشت و تولید محصولات با کیفیت به شمار می رود.

عملیات تهویه  به منظور اهداف زیر انجام می شود:

1. مبادله ی هوای داخل و خارج گلخانه
2. تهیه ی دی اکسیدکربن لازم برای فتوسنتز
3. ایجاد تعادل در رطوبت موجود در گلخانه (کاهش رطوبت)

سایه انداز ها

عبور و ورود بیش از اندازه ی نور خورشید می تواند باعث مشکلاتی از قبیل بالا رفتن بیش از اندازه ی دما در محیط شود. افزایش دما، از کیفیت محصولات می کاهد. از این رو، پرده های سایه انداز می توانند عامل کمک کننده ای در این زمینه باشند. چرا که ایجاد سایه بر روی بخش هایی از گلخانه، به کنترل نور ورودی و نتیجتاً کنترل دمای محیط کمک می کند.

پرده های سایه انداز که بر روی سقف نصب می شوند از مکانیزم ساده ای برخوردارند. در این مکانیزم، موتور و گیربکس نقش اصلی را در حرکت این پرده ها ایفا می کنند. انتقال قوای محرکه نیز به وسیله ی ریل های دندانه دار بلند و چرخ دنده ها و همچنین لوله های کِشنده انجام می شود. معمولا، برای یک گلخانه با مساحت حدود ۵۰۰۰ متر مربع، یک موتور و گیربکس کافی است.

مشکل عمده ای که پرده های سایه انداز بعد از مدتی دچار آن می شوند، این است که دچار افتادگی می شوند و یا به اصطلاح شکم می دهند. اما این مشکل بزرگی نیست و با نصب سیم هایی از جنس پلی اتیلن بر رو و زیر پرده، قابل حل می باشد.

سرمایش فعال

این روش که تحت عنوان سرمایش تبخیری نیز نامیده می شود، بر مبنای جذب حرارت موجود در هوا، هنگام تبخیر رطوبت از سطوح مختلف استوار است؛ بنابراین، در این روش، تبخیر آب از سطوح مرطوب مصنوعی در گلخانه، موجب کاهش درجه حرارت محیط می شود.

همانطور که می دانیم، سیستم های سرمایش غیر فعال به طور عمده بر سرعت جریان باد و جابه جایی هوای داخل و خارج گلخانه متکی هستند. حال، چنانچه حرارت محیط خارج نیز بالاتر از حد مطلوب گیاهان باشد، روش های سرمایش غیر فعال به منظور کاهش دما کفایت نمی کنند.

ذکر این نکته ضروری است که سیستم های سرمایش فعال، نسبت به روش های غیر فعال، درجه حرارت را به نحو محسوس تری کاهش می دهند؛ بدین ترتیب قابل توصیه برای گیاهانی هستند که برای رشد مطلوب خود نیاز به دمای پایین دارند. این سیستم ها بر اساس نحوه ی تبخیر آب به دو صورت سیستم فن و پد و خنک کننده ی مه پاش تقسیم می شوند. سیستم فن و پد در مرغداری ها نیز کاربرد دارد.

سیستم فن و پد

سرمایش تبخیری گلخانه با فن و پد، کاراترین روش برای خنـک کـردن سالن های گلخانه در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. اساس کـار خنـک کننده های رطوبتی بدین صورت است که پدهای سلولزی به صورت عمـودی بر روی دیـوار عرضی یا طولی گلخانه تعبیه می شوند و با ریخـتن مـداوم آب روی آنهـا، به وسـیله پمپ مرطوب می شوند. در زیر پدها، قاب نگهدارنده ی پد(قاب آلومینیومی)قرار دارد که آب اضافی عبور کرده از پد را جمع آوری و بـه مخـزن آب هـدایت می کند و مجدداً به سیستم باز  می گرداند.

در طرف مقابل این سطوح، فن هایی قرار دارند که بـه هنگـام کـارکردن یک خلاء نسبی در داخل گلخانه ایجاد می کنند و سبب عبور هوا از داخل این صفحات مرطوب می شوند. عبور جریان هوا از داخل این سـطوح مرطوب، باعث تبخیر رطوبت و جذب حرارت هوا می شود، لـذا هـوای خروجی از این صفحات خنک تر خواهد شد. جنس پـدها معمـولاً از صـفحات مشبک مقوایی سـلولزی پوشـالی و گـاهی از پوکـه هـای صـنعتی می باشد. ولی امروزه استفاده از پد سلولزی به دلیل کارایی بـالای آن توصـیه می شود.

سیستم خنک کننده مه پاش

یکی دیگر از تجهیزات سرمایش گلخانه، سیستم خنک کننده مه پاش است . این سیستم، ذرات بسیار ریز آب را با فشار بالا جهت کاهش گرمای محیط گلخانه پخش می کند.

سیستم های مه پاش با نام های دیگری مانند مه ساز، خنک کننده ی آبی و رطوبت ساز، طی یک فرایند فیزیکی ساده، آب را به پودر تبدیل و با پخش آن، باعث خنک شدن هوا و ایجاد رطوبت محیطی می شوند.

این محلول کم هزینه، در هنگام استفاده از نازل های ریز، می تواند با ایجاد رطوبت اضافی در گلخانه، به کاهش دفعات آبیاری گیاهان و محصولات کمک کند. سیستم خنک کننده ی مه پاش، مانند به سیستم پد و فن، از اصول تبخیر آب پیروی می کند. آب، تحت فشار بالا، به نازل هایی با دهانه ی کوچک وارد می شود، سپس به ذرات ریز تقسیم می شود و مه ایجاد می کند. هنگامی که دمای گلخانه بالا باشد، این ذرات آب در هوای اطراف پخش می شوند؛ در نتیجه رطوبت افزایش پیدا می کند و هوای گلخانه خنک می شود.

 روشنایی

سیستم روشنایی، یکی از مباحث مهم در مدیریت گلخانه است. اگر گلخانه ی شما در فضای باز باشد، نور آن در روز از طریق خورشید تامین می شود. ولی چنانچه در محیط بسته باشد یا در صورت نیاز به شبیه سازی فضای روز جهت طولانی تر کردن ساعت برای گلدهی گیاهان، برای تامین نور آن باید اقدام شود. لامپ‌ های فلورسنت و چراغ های LED، بدون ایجاد گرما، روشنایی محیط را  فراهم می‌کنند.

عملکرد چراغ ها و لامپ های داخل محیط گلخانه، به طور مستقیم به روند رشد گیاهان کمک می کند. برای سیستم روشنایی گلخانه، به برق نیاز  است. به این منظور، باید از کابل برقی  استفاده شود که نسبت به رطوبت محیط، عایق بوده و ضد زنگ باشد و ظرفیت عبور حداکثر جریان را نیز داشته باشد. به طور مثال تابلو برق هایی از جنس استیل، پلی کربنات، ورق گالوانیزه و … . مزیت ایجاد برق کشی در گلخانه این است که می توان با تهیه ی یک ژنراتور برق از عواقب ناشی از قطعی های بی خبر جلوگیری کرد.

لامپ هایی با قابلیت تایمر خاموش_روشن برای رشد گیاهان نیز در بازار وجود دارد که می توان برای تامین روشنایی از آن ها استفاده کرد. البته، برای گلخانه های وسیع تر، خرید پرژکتور رشد گیاه مقرون به صرفه تر است.

 تجهیزات کنترل دما و ترموستات

ترموستات: وظیفه ی یک کنترل کننده ی دما یا به عبارت دیگر ترموستات، انجام تنظیمات لازم برای گرمایش و سرمایش است. یک کنترل کننده ی دما، تجهیزات گرمایش و سرمایش را کنترل می کند تا تفاوت بین مقدار تنظیم شده و مقدار واقعی را از بین ببرد. عدم تنظیم دمای صحیح، می تواند بر ایمنی تأثیر منفی بگذارد که این امر می تواند منجر به بروز مشکلات جدی از در کیفیت و بهره وری شود.

دماسنج: یکی از مهم ترین ابزاری که هر گلخانه داری به آن نیاز دارد، دماسنج گلخانه ای است. این محصول با اندازه گیری دمای موجود در گلخانه، به فردی که از گل و گیاه نگهداری می کند، اطلاع می دهد که دما در ۲۴ ساعت گذشته چه وضعی داشته است. به طور کل، هر گیاه برای ماندگاری مطلوب، به یک دمای مشخص نیاز دارد.

خرید تجهیزات گلخانه صنعتی

تعداد گلخانه های صنعتی روز به روز درحال افزایش است. از این رو، خرید تجهیزات گلخانه ای صنعتی هر روزه دشوارتر می شود. چرا که ساخت و تامین این تجهیزات امری تخصصی است. جهت خرید لوازم و تجهیزات گلخانه صنعتی می توانید به بازار فروشندگان این دسته از اقلام مراجعه نمایید و بصورت حضوری تجهیزات خود را تامین کنید که البته با وجود عوامل محیطی مانند ترافیک، مصرف سوخت، عدم تنوع اجناس و یا عدم پشتیبانی و خدمات پس از فروش، روش مناسبی برای خرید تجهیزات گلخانه ای نمی باشد.

در قرن بیست و یکم و عصر دیجیتال، فروش آنلاین بسیار رواج پیدا کرده است. مخصوصا بعد از اپیدمی ویروس کرونا که باعث رشد عجیب و غریب کسب و کار های آنلاین شد، حال فروشگاه آنلاین ماکی کالا با تولید، تامین و فروش تجهیزات دام، طیور، گلخانه، زنبور و … توانسته بخش عمده ای از این نیاز را برطرف کند.