کتاب راهنمای جیره نویسی حیوانات اهلی با رایانه ( همراه با نرم افزار جیره نویسی )

کتاب راهنمای جیره نویسی حیوانات اهلی با رایانه؛ استفاده از جداول ترکیبات شیمیایی مواد علوفه ای و دانه ای استانها و پیش بینی نیاز واقعی دامها به همراه شناخت کم و کیف تولیدات نباتات علوفه ای

و ترکیبات مواد مغذي از اصول اولیه تهیه یک جیره اقتصادی است. 

تالیف: محمد ولی تکاسی – سید مجتبی سید مومن

سرشناسه : تکاسي، محمدولی، ۱۳۴۵.

عنوان و نام پديدآور : راهنمای جبر نویسی حيوانات اهلی با رايته مولفین محمد ولی تکاسی / سیدمجتبي سید مومن 

مشخصات نشر : تهران: پرتو واقعه، ۱۳۹۱.

مشخصات ظاهری : ۴۳۴ ص.: مصور، نمودار

شابک : ۹-۳۹-۵۶۰۴-۶۰۰-۹۷۸

وضعيت فهرست نویسی : فیپا

موضوع: جیره نویسی حیوانات

جیره مرغ

جیره شتر

جیره نویسی دام

علوم دامی

رده بندی کنگره : ۹۵SF ت۸ر۲ ۱۳۹۱ 

رده بندی دیویی : ۶۳۶/۰۸۵

شماره کتابشناسی ملی : ۲۷۴۰۲۶۲

کتاب راهنمای جیره نویسی حیوانات اهلی با رایانه

ناشر :: پرتو واقعه

نوبت چاپ : اول ۱۳۹۱

تیراژ : ۱۰۰۰ نسخه

شابک : -۳۹-۵۶۰۴-۶۰۰-۹۷۸

برای مشاهده و تهیه انواع کتاب ها کتابهای دام و طیور، دامپزشکی،حیوانات خانگی، زنبورداری و سایر کتاب ها به فروشگاه اینترنتی ماکی کالا مراجعه کنید.

پیشگفتار

برای سر زندگی و سلامت حيوان، رشد مناسب، تولید مثل و تولید محصولات مختلف حیوانی، تمام گروه های مواد مغذی ضروری اند و نمی توان ادعا نمود که کدام گروه از دیگری مهمتر است. 

لذا با توجه به هدف از پرورش حیوانات و دامهای اهلی می بایست هر یک از مواد مغذی به میزان کافی و با نسبت مناسب در جیره روزانه تامین گردند. 

با بررسی های انجام گرفته بر روی قیمت تمام شده در پرورش حيوانات اهلی می توان گفت هزینه خوراک در آبزیان به میزان ۴۰ تا ۵۰ درصد، در دامهای اهلی بین ۵۰ تا ۶۰ درصد و در طیور بیش از ۷۰ درصد می باشد. 

در فصول سرد سال گرانی و کمبود علوفه، پرورش دهندگان دام و طیور را ملزم به عدم رعایت استانداردهای تغذیه ای و اجرای صحیح فرمولهای غذایی پیشنهاد شده توسط کارشناسان می نماید که از این راه لطمات جبران ناپذیری به سلامتی

دامها وارد می شود. 

این امر سبب کاهش عملکرد شده و ضرر و زیان زیادی را به دنبال خواهد داشت. استفاده از جداول ترکیبات شیمیایی مواد علوفه ای و دانه ای استانها و پیش بینی نیاز واقعی دامها به همراه شناخت کم و کیف تولیدات نباتات علوفه ای

و ترکیبات مواد مغذي از اصول اولیه تهیه یک جیره اقتصادی است. 

با توجه به نیاز دامداران و مرغداران و تقاضای آموزش نحوه جیره نویسی به صورت خودآموز جهت تغذیه حیوانات اهلی به صورت اصولی و علمی با استفاده از کتاب ها و نشریات موجود در کشور، راهنمای حاضر توسط انجمن تغذیه دام، طیور و آبزیان استان

کرمان تدوین شده است. 

در تهیه این راهنمای فارسی سعی شده است اصول علمی و تجربي جیره نویسی با نرم افزارهای کامپیوتری شامل :

Uffda, Wuffda, Spartan, NRC,NRC-Beef, CNCPS,CPM, Amino Cow( Es sential) Amino Acids 

بصورت کاملا ساده و روان همراه با تصاویر منوها جهت استفاده علاقمندان ارائه گردد. 

این کتاب می تواند برای کارشناسان رشته علوم دامی با گرایش های مختلف، دامپزشکان ، پرورش دهندگان حیوانات اهلی و خانگی، تولید کنندگان ، کارخانه های تولید کننده خوراک دام، طیور و آبزیان، مکمل سازان و دانشجویان عزیز راهنمای مناسبی باشد. 

• فهرست مطالب

فصل اول

مبانی تغذیه و خوراک دادن

مقدمه

رفتارهای غذایی موثر بر تولید

رفتار نشخوار کردن

بررسی ژنتیکی رفتار غذایی (ژنومیکس تغذیه ای و متابولومیکس)

مواد مغذی

انواع خوراک ها

الف: خوراکهای کم انرژی

ب: خوراکهای کم انرژی و پر پروتئین

پ: خوراک های پرانرژی و کم پروتئين

ت: خوراک های پرانرژی و پر پروتئین

۱) خوراکهای مركب

۲) خوراک های مخلوط

فواید سیستم تغذیه مخلوط کامل در گاوهای شیری

معایب سیستم تغذیه مخلوط کامل

انواع سیستم های تغذیه

کنسانتره جداگانه با مواد علوفه ای

روش مخلوط کامل

روش خوراک دادن بخشی

افزودنیهای خوراکی

بتائین

مواد افزودنی مغذی و غیر مغذی

مواد افزودنی مغذی

پری بیوتیک ها ( نظير محیط کشت سلولی) و پروبیوتیک ها (نظير لاکتوباسیلوس ها ) و پروتئین تک یاخته ای.

خواص پروبیوتیکها

اشکال و میزان مصرف پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها (زیست یارها) در جیره غذایی ماهی و میگو

فواید استفاده از پروبیوتیک ها (زیست یارها) در جیره غذایی ماهی و میگو

۱) چربیها و روغنها نظیر روغن پالم ، سویا، پنبه کلزا و غيره

۲) مواد شیمیایی ممانعت کننده یا محرک تخت

نظیر اسید فولیک، سدیم

متابی سولفات

۳) مکمل ها

انواع مكملها

مواد افزودنی معمول در تهیه جیره های غذایی

۱) ملاس چغندر قند یا نیشکر

۲) نمک طعام

۳) آنزیمیت یا زئولیت ( سیلیکات کلسیم و منیزیم)

۴) افزودنی های سیلاژ

۵) عوامل محرک رشد

ترکیبات اصلی که به عنوان محرک رشد مورد استفاده قرار می گیرند.

۱) ضد میکروبی

۲) آنتی بیوتیک های یونوفری

۳) کینوکسالین ها

۴) هورمونها

۵) هورمون های رشد

۶) آگونیست های گیرنده های بتا

۷) پروبیوتیک ها

۸) طعم دهنده ها

فیزیولوژی هضم ( دینامیک و کینیتیک ) در نشخوارکنندگان

بیماریهای متابولیکی و پیشگیری از آنها 

اختلالات عمده متابولیکی در گاوها

۱) تب شیر (فلج بعد از زایمان)

۲) کتوزیس

۳) سندرم کبد چرب

۴) جفت ماندگی

۵)جابجایی شیردان

۶) اسیدوزیس

۷) لنگش

۸) بیماری متابولیکی ناشی از عدم رعایت نسبت علوفه به کنسانتره در جیره غذایی

۹) بیماری متابولیکی ناشی از ورود مواد سمی و توکسین های گیاهی

۱۰) نفخ

۱) نفخ کفی (نفخ اوليه)

انواع نفخ کفی

عوامل ایجاد کننده کف در شکمبه

۲ ) نفخ گازی ( نفخ ثانویه )

پیشگیری از نفخ

عمل رومینوتومی

فصل دوم 

اهمیت جیره نویسی

اهمیت جیره نویسی

تاریخچه جیره نویسی

ابزارها و امکانات لازم جهت جیره نویسی

۱) جداول احتیاجات غذایی حیوانات اهلی

۲) جداول آنالیز انواع مواد اولیه خوراکی

۳) متخصصین تغذیه و جیره نویسی

تعريف جيره

جیره ایده آل

انواع جیره (از نظر فرمول نویسی)

اصول اولیه تهیه خوراک متعادل دام و طيور

نکات مهم در جیره نویسی

محدودیت استفاده از برخی خوراکهای دامی در جیره غذایی دام

فصل سوم

روشهای جیره نویسی

روشهای جیره نویسی

روش آزمایش و خطا

روش حذفی جوس (گوس) – گوردن

روش معادلات جبری دو یا چند مجهولی ( یا نامعادلات < و >)

روش مربع پیرسون

روش تکمیل شده مربع پیرسون ( روش امامی)

روش ماتریس

جیره نویسی با رایانه

ویژگی برنامه های جیره نویسی با رایانه

مدل های ریاضی در کار جیره نویسی

فصل چهارم

جیره نویسی برای گاوهای شیرده، خشک و پرواری

مقدمه

مصرف آب

مصرف ماده خشک

ازت

ازت اوره ای شیر

ازت اوره ای ادرار

فرموله کردن جیره غذایی

عوامل موثر در تولید جیره غذایی

نقش عناصر کمیاب در بهبود باروری دام

ترکیبات شیر در نژادهای مختلف

مصرف الیاف نامحلول در شوینده خنثی ( NDF )

کربوهیدرات های غیر الیافی 

بازده خوراک در گاوهای شیری

عوامل مؤثر بر بازده خوراک

رابطه بازده خوراک و مصرف ماده خشک

غلظت مواد مغذی گاو خشک

نکات مهم در جیره نویسی گاو

فصل پنجم 

جیره نویسی برای گوسفند و بز

جیره نویسی برای گوسفند و بز

توصيه های کلی برای جیره نویسی گوسفند و بز

تغذیه میش های با دو بره شیرخوار

تغذیه بره و گوسفندان زیر یکسال

تغذیه بز

احتیاجات آبی و تحمل شوری در بزها 

احتیاجات نگهداری، آبستنی، تولید شیر و رشد 

نسبت علوفه و کنسانتره در تغذیه بز

فصل ششم 

جیره نویسی برای اسب

تغذیه اسب

مصرف ماده خشک

عوامل مؤثر بر احتیاجات غذایی اسب

کنسانتره

علوفه

انرژی

پروتئین

بیش فعالی در اسب

جیره نویسی برای اسب

فصل هفتم

جیره نویسی برای طیور، ماکیان ، شترمرغ و بوقلمون

جیره نویسی برای طیور و ماکیان ، شترمرغ

طیور گوشتی

طیور تخمگذار

مصرف انرژی و خوراک در طيور

اردک

غاز

تنش گرمایی

واکنش پرندگان در هنگام تنش گرمایی

۱) پاسخ پرندگان به تنش گرمایی

۲) روشهای حفظ تعادل انرژی

تغییر سطح انرژی جیره

تحریک فیزیکی مصرف خوراک

ذخایر چربی بدن

پروتئین و اسیدهای آمینه

مواد معدنی و ویتامینها

بالانس الکترولیتی

اثرات تغییر فیزیکی جیره

مدیریت تغذیه ای پرندگان در جریان گرما

فاز خوراک دهی

تغذیه و کیفیت پوسته

کیفیت پوسته

کنترل اندازه تخم مرغ

کاربرد متیونین

اسید لینولئیک

جیره و ترکیب تخم مرغ

رنگ زرده

اسیدهای چرب زرده تخم مرغ

کلسترول تخم مرغ

عواملی که کلسترول تخم مرغ را تحت تاثیر قرار میدهند

انرژی جیره

فيبر جيره

ویتامین های تخم مرغ

مدیریت مواد مغذی

جیره نویسی برای بوقلمون

تنظيم حرارت، رطوبت و تهویه

نوردهی

مدیریت پرورش بوقلمون

جیره نویسی برای شتر مرغ

نکات مهم در جیره نویسی شتر

مصرف آب در شترمرغ

سنگریزه

فصل هشتم

جیره نویسی برای آبزیان (انواع ماهی گرم آبی، سرد آبی و میگو)

جیره نویسی برای آبزیان

سیستم های پرورشی آبزیان

گسترده

پرورش نيمه متراكم

پرورش متراکم

پرورش فوق متراكم

دستگاه گوارش ماهی

رژیم های غذایی در آبزیان

نکات مهم در تغذیه آبزیان

انواع غذا در آبزیان بر حسب منشا آنها

غذاهای زنده

غذاهای حیوانی

غذاهای گیاهی

ترکیبات مکمل

انواع غذاهای آبزیان

الف) غذای ترکیبی

ب) سایر غذاها

منابع اصلی تشکیل دهنده مواد خوراکی در آبزیان

انرژی

پروتئین

چربیها و اسیدهای چرب

هیدراتهای کربن

ویتامینها

ویتامین های مهم در تغذیه آبزیان

مواد معدنی

افزودنیهای خوراکی

انواع خوراکهای مورد استفاده در پرورش ماهی قزل آلا

SFT یا خوراک استارتر

FFT1 یا خوراک دوره رشد

FFT2 یا خوراک دوره رشد

GFT1 یا خوراک دوره پرواری

GFT2 یا خوراک دوره پرواری

GFT3 یا خوراک دوره پرواری

BFT یا خوراک مولدین

تغذيه صحيح در پرورش آبزیان

محاسبات غذایی در خوراک ماهی

انواع خوراک دهنده ها

درجه بندی رقم بندی (یا سرتینگ ) ماهی

عوامل موثر رشد در ماهی

میگو

سیکل زندگی میگو

انواع میگو 

تفاوت بین prawn و shrimp 

انواع میگوها از نقطه نظر مکان زیست 

میگوهای ایران 

تنوع گونه ای میگو در خلیج فارس

رژیم غذایی میگو تغذیه میگو

فصل نهم 

جیره نویسی سایر حیوانات اهلی

جیره نویسی سایر حیوانات اهلی 

احتیاجات غذایی گربه 

احتیاجات غذایی سگ

فصل دهم 

نرم افزارهای رایج در جیره نویسی

نرم افزارهای جیره نویسی

نرم افزار UFFDA

نرم افزار WUFFDA

نرم افزار SPARTAN

نرم افزار NRC

نرم افزار BEEF – NRC  

نرم افزار CNCPS

نرم افزار CPM-Dairy

نرم افزار جیره نویسی Mepron

منابع مورد استفاده