عسل طبیعی مرکبات زمانی که زنبور ها از شهد شکوفه درخت های مرکباتی مانند، نارنج، پرتغال، لیمو شیرین، لیمو ترش، نارنگی، گریپ فروت و.. تغذیه می‌کنند، عسل تولید شده توسط آنها را عسل مرکبات می‌نامند.

عسل مرکبات به دلیل طعم دلپذیر و خواص درمانی بیشماری که دارد بسیار پرطرفدار و همچنین به دلیل عدم کمبود آن (مانند عسل زول) به راحتی قابل خرید است.

نام گذاری این عسل به دو دلیل عمده اینگونه انجام شده است:

1- به دلیل اینکه معمولا در یک منطقه تنها یک نوع گیاه مرکباتی کاشته نمی‌شود. ممکن است انواع مختلفی از گیاهان مرکباتی در مجاورت هم رشد کنند برای مثال چندین باغ که در کنار هم قرار گرفته‌اند و هر کدام گیاه مخصوص خود را پروش می‌دهند. برخی پرتغال، برخی نارنج و برخی ممکن است لیمو پرورش دهند.

زنبور داران نمی توانند کنترل کنند که زنبور از کدام گیاه باید تغذیه شود؛ پس زنبور ها از انواع مختلفی تغذیه می‌شوند و گرده افشانی بین گیاهان مختلفی انجام می‌شود. شهد گیاهان مرکباتی برای زنبور ها اعتیاد آور است.

2- همچنین عسل های تک گیاه نیز تولید می‌شوند مانند عسل پرتغال یا عسل لیمو و.. که این نوع تولید از زمان های قدیم انجام می‌شده و ریشه در فرهنگ جوامع دارد.

البته خواص فیزیکی و شیمیایی عسل مرکبات و عسل های تک گیاه یکسان است و معمولا هر دو را یکسان می‌شمارند.

رنگ: زرد روشن

میزان عطر: متوسط

شیرینی: متوسط

تلخی: بدون تلخی

میزان اسیدی: بسیار کم

مدت ماندگاری: کوتاه تا متوسط

عسل تاثیر بسزایی در روند خواب و استراحت انسان دارد. بطور کلی باعث ایجاد ثبات در میزان قند خون می‌شود و با متالونین وارد واکنش شیمیایی می‌‎شود. متالونین هورمون لازم برای بازیابی و بازسازی بدن در هنگام استراحت است.

تحقیقاتی که در سال 2012 بر روی سه نوع عسل انجام شد نشان داد که عسل باعث داشتن خواب راحت و ثبات در استراحت مخصوصا در کودکان می‌شود. البته مطالعات دیگری نیز انجام شده که نتایج مشابه همین تحقیقات را ارائه داده‌اند.

عسل مرکبات تازه را میتوان برای مدت طولانی در دما های 10،20 و 40 درجه سانتی گراد نگه داری کرد. که نگه داری در هر دمایی باعث ایجاد ویژگی هایی در عسل می‌شود؛ برای مثال با نگه داری در دمای 20 درجه می‌توان عسل رو برای مدت طولانی با طعم خوب نگه داشت. یا در دمای 40 عسل مدت کمتری تازه می‌ماند اما در همان مدت کم طعم خوبی خواهد داشت.

عسل تازه به عسلی گفته می‌شود که کمتر از 3 ماه از تولید آن گذشته باشد. دمای کمتر در نگه داری عسل باعث حفظ بهتر کیفیت می‌شود؛ البته که دمای پایین فورا باعث کریستالی شدن عسل می‌شود.

بهترین راه تازه نگه داشتن عسل برای مدت طولانی منجمد کردن آن است. برای اینکار آن را در ظرف بزرگ بریزید و در فریزر خانگی قرار دهید؛ در دمای زیر 5 درجه سانتی گراد فرایند کریستالی شدن اتفاق نمی‌افتد. فقط عسل سفت تر می‌شود.